پوسیدگی دندان کودکان را باید جدی گرفت

پوسیدگی دندان کودکان

پوسیدگی دندان کودکان (یا کرم‌خوردگی دندان کودک)، یکی از رایج ترین بیماری های عفونی مزمن در کودکان به حساب می‌آید. به این خرابی، پوسیدگی دندان شیشه شیر در اطفال (nursing caries) هم گفته می شود. دندان کودکان نیز مانند دندان بزرگسالان دچار پوسیدگی می شود. اما علت های پوسیدگی دندان کودکان ممکن است با دندان بزرگسالان متفاوت باشد. در صورتیکه دندان کودک بپوسد، اثرات نامطلوبی بر دندان های اصلی می گذارد.

پوسیدگی دندان کودکان را جدی بگیرید

دندان های شیری خیلی مهم هستند؛ اگر بعضی از این دندان ها زودتر از موعد بیفتند، دندان های دیگر جای آن ها را می گیرند و این مسئله باعث می شود جایی برای رشد دندان های اصلی باقی نماند. همچنین اگر از پوسیدگی دندان های شیری جلوگیری نکنید، ممکن است مجبور شوید هزینه زیادی برای درمان آن بدهید. علاوه بر آن، کودک درد زیادی می کشد و حتی شاید این خرابی دندان باعث عفونت های خطرناک شود.

مراقبت از دندان باید از همان سنین نوزادی انجام شود زیرا احتمال پوسیدگی دندان از همان ابتدای درآمدن اولین دندان هم وجود دارد . توصیه ای که همه دندانپزشکان کودک دارند این است که باید به این نکته توجه داشت که دندان های شیری در کودکان به همان اندازه دندان های اصلی دارای اهمیت است و عدم توجه به نحوه رویش این دندان ها میتواند در بزرگسالی مشکلات فراوانی را به همراه داشته باشد .

پوسیدگی چگونه ایجاد میشود ؟

هنگامی که دندان بارها در معرض اسید قرار بگیرد، برای مثال در مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی حاوی قند و نشاسته زیاده‌روی شود، مینای دندان دائماً مواد معدنی را در چرخه‌های مکرر حملات اسیدی از دست می‌دهد. لکه سفیدی در محل از بین رفتن مواد معدنی ایجاد می‌شود که نشانه اولیه پوسیدگی است.

پوسیدگی دندان را می‌توان در این مرحله متوقف یا معکوس کرد. مینای دندان می‌تواند خود را با استفاده از مواد معدنی موجود در بزاق دهان و فلوراید گرفته شده از خمیر دندان یا منابع دیگر ترمیم کند.

اما اگر پوسیدگی ادامه یابد، مواد معدنی بیشتری از بین می‌رود و مینا به مرور زمان ضعیف و تخریب می‌شود. در این حالت آسیبی دائمی ایجاد می‌شود که دندانپزشک باید دندان سیاه شده را با پر کردن دندان ترمیم کند.

علل ایجاد پوسیدگی های دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟

بر خلاف تصور بسیاری از والدین، قطره آهن در ایجاد این پوسیدگی ها هیچ نقشی ندارد، بلکه فقط سبب تغییر رنگ دندان های پوسیده می گردد. مهمترین علل ایجاد این پوسیدگی ها، شامل موارد زیر است:

۱- تمیز نکردن دهان کودک توسط والدین از زمان رویش اولین دندان های شیری.

۲- الگوی تغذیه ای نا مناسب شامل:

• استفاده از شیشه حاوی شیر یا سایر نوشیدنی های شیرین بعنوان پستانک، جهت آرام کردن وکمک به خوابیدن کودک.
• خوردن مکرر شیراز شیشه در طول شب، مطابق میل کودک.

۳- کاهش جریان بزاق حین خواب.

۴- وجود پوسیدگی های متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر کودک.

حتما بخوانید : دندان قروچه در کودکان چه علتی دارد ؟

۵- عدم مراجعه والدین به دندانپزشک برای معاینه کودک و کسب اطلاعات صحیح و انجام اقدامات پیشگیرانه از زمان رویش اولین دندان های شیری.

۶- مصرف مکرر میان وعده های پوسیدگی زا در طول روز توسط کودک.

این عوامل، محیط مناسبی را برای فعالیت میکروب های پوسیدگی زا در دهان کودک فراهم میکنند که با تولید بعضی اسیدها، سبب پوسیدگی دندان های می شوند.

چگونه از پوسیدگی دندان کودکان پیشگیری کنیم ؟

برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان بهتر است نکات زیر را دقت بخوانید و به آن عمل کنید . این روش ها میتواند به سلامت و بهداشت دهان و دندان کودک شما بسیار کمک کند :

۱- سیلانت

تمیز کردن شیارهای سطوح جویدن دندان‌های عقبی (آسیا) و زدودن باکتری‌ها و ذرات غذایی از آنها بسیار دشوار است. سیلانت یا شیارپوش این درزها را می‌بندد و از انباشته شدن باکتری و ذرات غذا در آنجا جلوگیری می‌کند. سیلانت از ماده رزینی تهیه شده است که روی دندان‌ها عقبی، آسیاها و آسیاهای کوچک مستعد پوسیدگی زده می‌شود. فیشور سیلانت سال‌ها روی دندان باقی می‌ماند، اما باید به طور مرتب توسط دندانپزشک در مرکز دندانپزشکی معاینه شود.

۲- فلوراید تراپی

فلوراید ماده‌ای است که دندان را محکم‌تر می‌کند و مقاومت آن در برابر پوسیدگی را افزایش می‌دهد. مرتب نوشیدن آب دارای فلوراید، مسواک زدن روزانه و استفاده از نخ دندان احتمال پوسیدگی را کاهش می‌دهد. خمیر دندان‌ها، دهان شویه‌ها و حتی نخ دندان‌های گوناگون حاوی فلوراید نیز در دسترس است.

۳- مسواک زدن پس از صرف غذا

فرزند خود را به رعایت بهداشت دهان و دندان تشویق کنید و از او بخواهید پس از هر وعده غذایی و مصرف تنقلات مسواک بزند و روزانه یک بار نخ دندان بکشد تا احتمال پوسیدگی و ایجاد شدن لکه‌های سیاه روی دندان کاهش یابد. چهار بار مسواک زدن در روز از جمع شدن ذرات غذا و پلاک جلوگیری می‌کند، زمان‌های مناسب مسواک زدن به شرح زیر است:

• صبح پس از صبحانه
• پس از صرف نهار یا بلافاصله پس از مدرسه
• پس از شام
• هنگام خوابیدن

اجازه ندهید کودک خمیر دندان را ببلعد و حتماً از او بخواهید تا دهان را پس از اتمام مسواک زدن کاملاً با آب بشوید. به محض ساییده شدن پرزهای مسواک آن را عوض کنید.

۴- نخ دندان

با مسواک نمی‌توان ناحیه‌های بین دندان‌ها را تمیز کرد، به همین دلیل باید از نخ دندان برای تمیز کردن دندانها و خارج کردن پلاک و ذرات غذا استفاده کرد. نخ دندان ، نخ باریکی از جنس نایلون مومی است که برای دسترسی به زیر خط لثه و تمیز کردن بین دندان‌ها به کار برده می‌شود. نخ دندان کشیدن هر روزه بین دندان‌ها بسیار مهم است.

۵- کنترل رژیم غذایی

داشتن رژیم غذایی متعادل و سالم برای حفظ سلامت دندان، استخوان‌ها و بافت‌های نرم دهان ضروری است. گنجاندن هر پنج گروه غذایی در برنامه غذایی روزانه در به حداقل رساندن یا پیشگیری از پوسیدگی و دیگر ناراحتی‌های دندان مفید است. مصرف خوراکی‌های قندی و نشاسته‌ای، مانند آب نبات، شیرینی، چیپس و بیسکویت باید محدود شود. والدین باید کودک را به خوردن غذاهای سالم‌تر از قبیل سبزیجات، ماست کم چرب و پنیر ترغیب کنند تا دندان‌ها قوی‌تر شود.

۶- لیوان‌ دم دست کودک را فقط با آب پر کنید

کودکان نباید مدت طولانی نوشیدنی‌های قندی بنوشند یا مواد قندی بجوند. اگر به جز آب نوشیدنی دیگری به کودک می‌دهید، آن را در بطری یا شیشه بریزید تا کمتر مصرف شود.

۷- نگذارید کودکان با شیشه شیر به تختخواب بروند

حتی شیر نیز باعث پوسیدگی دندان می‌شود. اگر اجازه می‌دهید فرزندتان شیشه با خود به رختخواب ببرد، به جز آب چیز دیگری در آن نریزید.

۸- محدود کردن خوردن آب نبات و شیرینی

مکیدن آب نبات دندان را مدتی طولانی در معرض مواد قندی قرار می‌دهد. مصرف شیرینی‌جات را محدود کنید و از کودک بخواهید پس از هر بار خوردن آن مسواک بزند.

حتما بخوانید : پلاک دندان چگونه ایجاد میشود و راه درمان چیست ؟

پر کردن دندان روشی برای درمان پوسیدگی دندان کودکان

برای پر کردن یا ترمیم دندان موادی در دندان گذاشته می‌شود تا آسیب ناشی از پوسیدگی یا کرم‌خوردگی جبران شود. با پر کردن دندان عملکرد طبیعی آن حفظ می‌شود و از بیشتر شدن پوسیدگی جلوگیری می‌شود. دندانپزشک عامل‌های متعددی را هنگام انتخاب ماده پر کننده مناسب در نظر می‌گیرد که از جمله آنها می‌توان به گستردگی ترمیم، محل قرارگیری پر کردگی در دهان و هزینه آن اشاره کرد.

انواع پر کردگی دندان

پر کردن پوسیدگی دندان کودکان گونه‌های مختلفی دارد که در زیر به بعضی از آنها اشاره می‌کنیم:

• پر کردن مستقیم: این عمل فقط در یک جلسه انجام می‌شود و مواد در حفره ایجاد شده قرار داده می‌شود. مواد مورد استفاده برای این نوع پر کردن دندان عبارت است از:
  • آمالگام (پر کردن دندان با مواد نقره‌ای رنگ)
  • گلاس آینومر
  • رزین آینومر
  • کامپوزیت (رزین)
• پر کردگی غیرمستقیم: این نوع پر کردگی در دو جلسه یا بیشتر انجام می‌شود و شامل اینلی، آنلی، ونیر، روکش و پل یا بریج دندان است. این ترمیم‌ها از طلا، آلیاژ فلزی، سرامیک یا کامپوزیت ساخته می‌شود.

به خاطر داشته باشید

میزان و اهیمت مراقبت از دندان های شیری به همان اندازه دندان های دایمی مهم است . با مراجعه منظم به دندانپزشکی و معاینه دندان های فرزند خود میتوانید از سلامت دندان های وی مطمئن شده و مشکلات احتمالی مثل پوسیدگی دندان کودکان و یا عدم فضای کافی برای رشد دندان کودک و بسیاری دیگر از مشکلات دندانی را در همان ابتدا مشخص و درمان لازم برای آن را انجام دهید تا نه تنها از سلامت دندان فرزند خود بلکه از هزینه های بالای دندانپزشکی خود را رها کنید .