پالپوتومی یک روش در درمان دندان کودکان

پالپوتومی چیست ؟

پالپوتومی یک روش دندانپزشکی است که طی آن پالپ دندان در تاج ( تاج بخشی از دندان است که قابل مشاهده است) برداشته می شود و پالپ در کانال ریشه دست نخورده باقی می ماند. این کار عمدتاً روی دندانهای شیری (در کودکان) انجام می شود و برای درمان پوسیدگی دندان که پالپ گسترش یافته است، استفاده می شود.

همانطور که میدانید پالپ به هسته دندان گفته می شود که در آن عصب، رگهای خونی و بافت همبند قرار دارد. پالپ با لایه محافظ عاج و مینا محافظت می شود و تنها بخش زنده دندان است. در دوران رشد دندانها، مواد مغذی از طریق رگهای خونی به پالپ می رسند تا دندان رشد کند.

پالپوتومی به معنی چیست؟

«پالپوتومی» به صورت تحت الفظی به معنای «برش دادن پالپ» است. با این حال ، در جامعه دندانپزشکی ، پالپوتومی برای اشاره به کلیت این روش درمانی از جمله پر کردن فضای پالپ برداشته شده با داروهای خاص استفاده می شود. پالپوتومی ها به طور کلی روی دندان های شیری انجام می شوند ، اما می توانند با موفقیت روی دندان های دائمی نیز انجام شوند.

«پالپوتومی» نباید با «پالپکتومی» مخلوط شود. «پالپکتومی» هنگامی که پوسیدگی کودک از پالپ موجود در تاج گذشته است و به پالپ در ریشه دندان (پالپ ریشه) گسترش یافته است انجام می شود. در واقع میتوان گفت پالپوتومی روشی است که برای نجات یک دندان عفونی شده با پالپ آلوده به کار می رود. گاهی از این روش به عصب کشی دندان شیری یاد می شود. زیرا این روش بیشتر برای کودکان و به ویژه برای دندان های مولار به کار می رود.

هدف از پالپوتومی

اگر کودک شما هنگام مصرف خوراکی های سرد، گرم و یا شیرین دچار دندان درد می شود، ممکن است به معنای ابتلا به بیماری پالپیت باشد. پالپیت، التهاب پالپ است و علت اصلی آن پوسیدگی های درمان نشده است. این حساسیت دندان معمولاً اولین علامتی است که هشدار می دهد ممکن است کودک شما دچار پوسیدگی دندان شده باشد.

در صورتی که در معاینه دندان مشخص شده باشد که کودک شما پوسیدگی دندان دارد که آن بر روی پالپ در تاج تأثیر گذاشته است، پزشک توصیه می کند که فرزند شما تحت درمان پالپوتومی قرار بگیرد. این کار همچنین وقتی پوسیدگی دندان به گونه ای به پالپ در تاج نزدیک است که از بین بردن آن پوسیدگی پالپ را در معرض دید قرار می دهد، انجام می شود.

برای بررسی این وضعیت لازم است شما به مطب دندانپزشک کودک خود کراجعه کنید . این بررسی و تشخیص می تواند بصورت معاینه فیزیکی دندان و یا با اشعه ایکس انجام شود. در هر دو حالت نتیجه نهایی به دندانپزشک در بررسی روش درمانی کمک خواهد کرد .

اگر مشخص شود که فرزند شما پالپیت برگشت ناپذیر ناشی از پوسیدگی دندان دارد (جایی که پالپ در دندان به شدت آسیب دیده باشد) در این صورت پالپوتومی انجام نمی شود. درعوض ، کودک شما مجبور به انجام پالپکتومی یا کشیدن دندان می شود.

اگرچه بسیار کمتر متداول است، اما هنگامی که کودک شما دچار آسیب شدید فیزیکی به دندان شده باشد هم پالپوتومی می تواند انجام شود. معمولاً پالپوتومی به گونه ای انجام می شود که دندان و پالپ موجود در ریشه دندان حفظ شود.

حتما بخوانید : پاپیلا چیست و چه درمانی دارد ؟

پالپوتومی دندان شیری کودکان چیست؟

پالپوتومی (Pulpotomy) یک روش دندانپزشکی است که برای نجات دندان‌های شیری پوسیده و عفونی استفاده می‌شود. ممکن است کودک خردسال شما به‌دلیل عفونت باکتریایی ثانویه یا ضربه، دچار التهاب در بخشی از پالپ دندان (پالپیت) شده باشد. در این شرایط دندانپزشک معمولا انجام پالپوتومی دندان شیری را توصیه می‌کند.

تجربه نشان داده است، زمانی پالپوتومی دندان شیری موثر واقع می‌شود که آسیب پالپ جزئی و قابل بازگشت باشد. یعنی تمام قسمت‌های پالپ در اثر پوسیدگی دچار نکروز (مرگ بافتی) نشده باشند. در غیر این صورت، دندانپزشک طی پالپکتومی (Pulpectomy) برای تخلیه کامل پالپ از تاج و ریشه دندان اقدام می‌کند.

معمولا از پالپوتومی با عناوین پالپکتومی جزئی یا پالپکتومی پارسیل نیز یاد می‌شود. زیرا برای پیشگیری از گسترش پوسیدگی یا عفونت، فقط بخش آسیب‌دیده پالپ تخلیه می‌شود. سپس این بخش با یک ماده بی‌اثر و قابل جذب پر می‌شود.

چرا دندانپزشک سعی می کند دندان شیری را حفظ کند؟

ممکن است سؤال کنید که از آنجا که این یک دندان شیری است که در نهایت با یک دایمی جایگزین می شود، چرا دندانپزشک دندان آسیب دیده فرزندتان را خارج نمیکند. آیا این راه راحت تری نیست؟  دلیل این که دندانپزشک سعی می کند دندان شیری را حفظ کند این است که، وجود دندانهای شیری به هرصورت که باشند باعث می شوند که فضای مورد نیاز دندانهای دائمی به طور صحیح و مرتب تنظیم شود و اطمینان حاصل شود که با شروع رشد این دندانها ، فضای کافی برای رشد وجود خواهد داشت.

تفاوت پالپوتومی و پالپکتومی در چیست ؟

تفاوت این دو روش در میزان پوسیدگی و عفونت دندان می باشد در پالپوتومی ریشه دندان آسیبی ندیده اما در پالپکتومی تمامی پالپ دندان از جمله ریشه درگیر شده و متخصص دندانپزشک اطفال تمامی پالپ را برداشته و مجرای ریشه را پاکسازی می کند و با استفاده از مواد زیست سازگار اقدام به پر کردن آن می کند.

خطرات و موارد منع پالوتومی

هزچند پالپوتومی یک روش بسیار ایمن است و خطرات جدی در ارتباط با آن وجود ندارد. اگر نگرانی درمورد پالپ موجود در ریشه وجود نداشته نباشد، نباید پالپوتومی انجام شود. این بدان معنی است که پالپ در آنجا نباید آلوده شود و باید در زمان انجام کار سالم باشد. در هر صورت برای انجام این درمان مراحل و نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد :

مراحل قبل از پالپوتومی

قبل از انجام این درمان لازم است این نکات توسط شما به عنوان والدین کودک حتما با دقت و توجه رعایت شود . رعایت این نکات به شما و فرزندتان کمک خواهد کرد تا تجربه بهتری از درمان دندانپزشکی داشته باشید ، این نکات عبارتند از :

• زمان بندی: پالپوتومی می تواند از ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در هر جایی به طول انجامد و در بعضی موارد کمی طولانی تر شود.
• محل انجام: این کار در مطب دندانپزشک انجام می شود .
• پوشش مورد نیاز: از آنجایی که این یک روش دندانپزشکی است ، کودک شما می تواند هر لباسی را که احساس راحتی بیشتری برای او دارد ، داشته باشد.
• چه چیزی را بیاورید: می توانید یک اسباب بازی کوچک باخود بیاورید که پس از انجام کار درمان او را سرگرم و آرام کنید.
• حداقل یکی از والدین می توانند در طی مراحل درمان در کنار کودک بمانند.

مراحل درمان

مراحل انجام این روش چندان پیچیده نیست و در صورتی که کودک همکاری های لازم را با دندانپزشک انجام دهد ، میتوان انتظار داشت تا در مدت زمانی کوتاهی انجام شود . اما در حالت کلی مراحل انجام این درمان عبارتند از :

• ناحیه اطراف دندان با بی حسی موضعی بی حس می شود. سپس یک بی حسی موضعی تزریق می شود. ممکن است کودک شما ناآرام شود. بنابراین گزینه ای که انتخاب می شود معمولاً به تشخیص پزشک است.
• دندانپزشک ناحیه دندان را برای درمان مجزا کرده و هرگونه پوسیدگی را برای جلوگیری از آلودگی پالپ از اطراف یا روی دندان از بین می برد.
• سپس محفظه پالپ از طریق مینای دندان و عاج باز می شود. هنگامی که پوشش پالپ خونریزی می کند نشانه ان است که پالپ هنوز سالم است.
• اگر محفظه پالپ پر از عفونت باشد یا خالی و خشک باشد ، دندانپزشک نمی تواند با پالپوتومی ادامه یابد. در این صورت او باید درمان پالپکتومی یا کشیدن دندان را انجام دهد.
• سپس پالپ تاجی برداشته می شود. هنگامی که این کار انجام شد ، از گلوله های پنبه ای مرطوب برای متوقف کردن خونریزی و تمیز کردن ناحیه استفاده می شود. در حالت ایده آل ، این خونریزی باید ظرف یک یا دو دقیقه متوقف شود ، نهایتا پنج دقیقه.  در این مورد دندانپزشکان مختلف استانداردهای زمانی خاص خود را دارند.

حتما بخوانید : سینوزیت چه تاثیری در سلامت دندان ها دارد ؟

خونریزی ادامه دار

یکی از نکاتی که ممکن است باعث نگرانی والدین شود ، خونریزی بعد از انجام این درمان است ، به همین منظور توصیه میکنیم تا به نکات زیر با دقت توجه داشته باشید :

• اگر خونریزی بعد از این مدت متوقف نشود ، نشان می دهد که پالپ ریشه دیگر سالم نیست و احتمالاً تحت تأثیر پوسیدگی دندان قرار گرفته است. بنابراین ، باید پالپکتومی یا کشیدن دندان انجام شود.
• هنگامی که خونریزی متوقف شود ، سپس پالپ ردیکولار درمان می شود و با داروهای خاص پوشانده می شود. این دارو معمولاً یا فرموکرزول ، سولفات فریک یا کلرید تری اکسید معدنیMTA  است.
• دندانپزشک همچنین ممکن است به جای این داروها از درمان لیزر برای درمان پالپ استفاده کند، زیرا پالپوتومی هایی که با لیزر انجام می شود دارای میزان موفقیت بسیار بالایی هستند.
• پس از انجام این کار ، محفظه پالپ دندان با اوژنول اکسید رویZOE  یا دیگر مواد بسته می شود. سپس ترمیم دندان انجام می شود.

بعد از پالپوتومی

فرزند شما ممکن است پس از درمان احساس درد و تورم را تجربه کند. دندانپزشک احتمالاً برای کمک به این موضوع داروهای ضد درد را تجویز می کند. دندانپزشک احتمالاً دستورالعملهایی در مورد انواع و دمای مواد غذایی که کودک می تواند برای روزهای بعد از درمان بخورد به شما می دهد. پزشک به شما توصیه خواهد کرد که فرزند شما تا چند روزی از خوردن آب نبات یا سایر غذاهای چسبنده خودداری کند .

پالپوتومی بزرگسالان

هرچند این روش به عنوان یک روش درمانی در دندانپزشکی کودکام شناخته میشود اما لازم است بدانید که پالپوتومی بزرگسالان به طور اساسی به همان روشی که پالپوتومی دندانهای کودک انجام می شود، صورت می گیرد. با این حال ، این کار اغلب به عنوان روش درمان ریشه توسط دندانپزشکان برای معالجه دندان های دائمی بزرگسالان ترجیح داده نمی شوند و برای بزرگسالان از روش های دیگر درمانی با توجه به شرایط آنان و تشخیص دندانپزشک انجام میشود .

به خاطر داشته باشید

طبیعی است که هر وقت کودک شما قصد انجام هرگونه درمان پزشکی را دارد نگران باشید. با این حال ، مطمئن باشید که پالپوتومی یک درمان بدون ریسک است. هنگامی که اثر بیحسی یا آرام بخش استفاده شده در طی درمان از بین برود ، فرزند شما دوباره هشیار و فعال خواهد شد. اگر سؤال یا نگرانی دارید ، به یاد داشته باشید که مهم است که اینها را با دندانپزشک خود در میان بگذارید، او به این موارد پاسخ می دهد تا خیالتان را راحت تر کند.

به خاطر داشته باشید والدین آگاه به دندان شیری کودکان خود به اندازه دندان های دایمی اهمیت میدهند . این دیدگاه که دندان های شیری دارای اهمیت نیستند به عنوان یک دیدگاه اشتباه در دندانپزشکی کودکان شناخته میشود و این عدم توجه میتواند باعث بروز مشکلات جدی و جبران ناپذیری در وضعیت سلامت دندان های دایمی داشته باشد ، پس با مراجعه به دندانپزشکی و بررسی وضعیت دندان های شیری کودک خود قدم بزرگی در حفظ سلامتی دندان های آنان خواهید برداشت .