نقش ویتامین D در سلامت دندان ها و بهداشت آنها

ویتامین D

ویتامین D یکی از مهم ترین ویتامین ها می باشد و بدن شما برای عملکرد مناسب خود به مقدار کافی از آن نیاز دارد. به تازگی تحقیقاتی مبنی بر ارتباط این ویتامین با سلامت دندان در حال انجام می باشد. از این رو پی بردن به نقش ویتامین دی در سلامت دندان ها امری مهم تلقی می شود.

به منظور جذب کلسیم کافی در بدن برای ایجاد استخوان ها و دندان های محکم، باید مقدار کافی ویتامین D در بدن وجود داشته باشد. این ویتامین جذب کلسیم از غذا و نوشیدنی را برای بدن آسان می کند. اگر کمبود ویتامین دی دارید، فقط حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کلسیم مواد غذایی جذب بدنتان خواهد شد.

اهمیت کلسیم و ویتامین دی

محصولات لبنی منبع سرشاری از کلسیم بوده و اغلب دارای ویتامین دی نیز هستند. ویتامین D به بدن شما کمک می‌کند تا کلسیم و دیگر مواد معدنی استخوان‌ساز را جذب کند. اگرچه افراد وجترین و ویگن به شدت مراقب رژیم غذایی خود هستند، اما همیشه خطر کمبود کلسیم و ویتامین دی این افراد را تهدید می‌کند

یکی از خطرهای کمبود ویتامین D و کلسیم، خطر بیماری‌های پریودنتال (بیماری‌های لثه) است. همچنین، کمبود این مواد می‌تواند دندان‌های شما را تضعیف کرده و منجر به پوسیدگی دندان شود. بدون داشتن منابع ویتامین و مواد معدنی مناسب، سیستم ایمنی دهان شما قدرت خود را از دست می‌دهد.

کدام ویتامین ها برای رشد دندان ها مفید است ؟

روند رویش دندان قانون خاصی ندارد و از ۳ ماهگی تا یک سالگی شروع می شود، اما معمولا زمان رویش دندان در نوزادان حدود ۶-۷ ماهگی است. معمولاً دندان های شیری در پایان ۲.۵ سالگی ظاهر می شوند و کودک ۲۰ دندان شیری دارد اما ویتامین ها و مواد معدنی برای رشد دندان های آنان لازم است.

ویتامین های D و A از ویتامین های ضروری هستند که باید از بدو تولد به نوزاد داده شود و مقدار این دو ویتامین در شیر مادر اغلب کم است. دومین عنصر مهم، کلسیم به همراه فسفر و آهن است که برای رشد استخوان از جمله رشد دندان بسیار ضروری است و این عنصر در شیر مادر یا به عنوان افزودنی در شیر خشک یافت می شود. ضمناً باید از ۶ ماهگی به کودکان مکمل آهن داد.  مصرف زیاد کلسیم و شیر در دوران بارداری کمکی به رشد سریع دندان ها نمی کند و ممکن است که کودک دچار راشیتیسم یا نرمی استخوان یا ضعف شود.

نقش ویتامین D در سلامت دندان ها چیست؟

قسمت عمده بافت دندان های ما از کلسیم تشکیل شده است و کلسیم به کمک ویتامین دی جذب می شود. هنگامی که بیماران از بیماری های لثه رنج می برند، در واقع مشکل از استخوان ها می باشد که ضعیف شده اند و دندان ها در جای خود به درستی قرار نمی گیرند. این امر باعث قرمزی، خونریزی و التهاب لثه می شود که در صورت عدم درمان در نهایت می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. از این رو نقش ویتامین دی در سلامت دندان ها، اثبات شده می باشد.

ویتامین دی به عنوان ضد التهاب در بدن عمل می کند. این ویتامین یک محرک مهم در سیستم ایمنی بدن است. هنگامی که سلامت سیستم ایمنی بدن شما در بهترین حالت باشد، احتمال عفونت های باکتریایی در لثه و قسمت های دیگر بدن کم تر است. از آن جایی که این ویتامین به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می کند، می توان گفت نقش ویتامین دی در سلامت دندان ها، حفاظت از دندان، لثه و دهان در برابر باکتری ها می باشد.

اگر کمبود ویتامین D دارید، احتمالاً دچار پوسیدگی در دندان و بیماری لثه خواهید شد. متأسفانه، بسیاری از افراد به درستی نمی دانند که این ویتامین چقدر برای بدن حیاتی است یا برای دندان های شما چه فوایدی دارد. کمبود این ویتامین در بدن می تواند علاوه بر داشتن دندان های ضعیف، به افزایش خطر ابتلا به عفونت، ایجاد پوکی استخوان و سایر موارد بهداشتی منجر شود.

حتما بخوانید : همه چیز در رابطه با سفیدی روی زبان

کمبود ویتامین D در کودکان

کودکانی که کمبود ویتامین D  دارند، بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند . این قضیه هم با کمبود و هم با فقدان این ویتامین  رابطه دارد. آزمایش خون استاندارد برای ویتامین دی ، اندازه گیری سطح OHD در خون است. به عنوان مثال ، کودکانی که کمبود این ویتامین را داشتند بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار داشتند. هر مقدار که این اندازه کمتر باشد خطر پوسیدگی دندان بیشتر افزایش می یابد.

اگر شما یا فرزندتان پوسیدگی دندان را تجربه کرده اید، باید ویتامین دی خود را بررسی کنید. در بیشتر موارد ، بیماران مبتلا به پوسیدگی دندان بین ۲۰-۴۰ng / ml هستند. هدف این است که این مقدار بین ۶۰-۸۰ng / ml باشد. مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است، اما مصرف مکمل ویتامین دی ممکن است خطر ابتلا به بیماری لثه را کاهش دهد .

سطح ویتامین D خود را مدیریت کنید

بهتر است بدانید که به راحتی میتوان با انجام تغییرات ساده‌ای در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توان سطح ویتامین D را بالا برد:

۱- سبک زندگی :

لازم است در سبک زندگی خود به طور متوسط روزانه ۳۰ دقیقه نور طبیعی خورشید دریافت کنید و نکات زیر را حتما مدنظر قرار دهید :

• دقت کنید که اگر صورت و دستان را در معرض نور خورشید قرار ندهید، در غیر این صورت بدن شما ویتامین دی را تبدیل نمی‌کند.
• جغرافیا: در عرض جغرافیایی بالای ۳۰ درجه، نور خورشید در پوست به ویتامین دی تبدیل نمی‌شود.
• اگر مشکلات گوارشی، ایمنی یا کبدی دارید، روی تبدیل ویتامین دی اثر می‌گذارد.

۲- رژیم غذایی:

قطعا میدانید که رژیم غذایی مناسب یکی از منابع مهم و ارزشمندی است که میتواند از طریق آن ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کتید پس روزانه ۱ تا ۲ وعده غذایی غنی از ویتامین دی داشته باشید. غذاهایی که دندان‌ها را تقویت می‌کنند نیاز به منابع غنی ویتامین دی ۳ دارند. این غذاها عبارتند از:

• ماهی چرب
• گوشت ارگان
• تخم‌مرغ
• کره، ماست، پنیر

مکمل: رژیم غذایی یک راه طولانی‌مدت برای مدیریت ویتامین دی است. اگر کمبود ویتامین دی دارید (کمتر از ۲۵ ng/ml)، باید در مورد مصرف مکمل با پزشک خود مشورت کنید. به یاد داشته باشید که دی ۳ همیشه باید در کنار K2 کافی دریافت شود.

منابع ویتامین D را بهتر بشناسید ؟

همانگونه که در بالا نیز اشاره کردیم ، نور خورشید یکی از متداول ترین منابع ویتامین D است. اواخر زمستان و اوایل بهار که افراد کم تر در معرض نور خورشید قرار می گیرند، بیشتر دچار پوسیدگی دندان می شوند. برخلاف بسیاری از ویتامین های مختلف، بدن ویتامین دی را از غذا جذب نمی کند. در عوض، ویتامین دی را خود بدن می سازد. این فرآیند وقتی پوست شما در معرض نور آفتاب قرار می گیرد فعال می شود.

البته، اگر کمبود ویتامین دی دارید، پزشک به شما توصیه می کند، از مکمل ها استفاده کنید. اما ویتامین D ایجاد شده توسط بدن، قدرت بیشتری دارد و استفاده از آن آسان تر است. توصیه می شود روزانه ۱۰۰۰ IU ویتامین دی ، بزرگسالان و ۴۰۰ IU کودکان مصرف کنند. خوردن غذاهای حاوی ویتامین دی نیز مفید است. چنین غذاهایی شامل شیر، ماست، ماهی آزاد، آب پرتقال، ماهی تن، تخم مرغ و پنیر می باشد.

فرم توصیه شده ویتامین دی ، ویتامین D3 یا Chole-calciferol است. این فرم طبیعی ویتامین دی است که توسط بدن شما از نور خورشید ساخته می شود. مکمل ها از چربی پشم بره ها ساخته می شوند. پس با توجه به متن و پی بردن به نقش ویتامین دی در سلامت دندان ها، بهتر است روزانه از نور خورشید استفاده کنیم یا در صورت نیاز از مکمل ها بهره ببریم.

خطرات مصرف بیش از حد ویتامین D

هرچند ویتامین دی یکی از انواع ارزشمند ویتامین ها بوده و دریافت آن برای سلامتی بدن و همینطور دندان ها لازم و ضوری است ، اما لازم است بدانید که مصرف بیش از حد ویتامین دی می تواند منجر به بیش از حد کلسیفیکیشن استخوان ها و سخت شدن رگ های خونی، کلیه، ریه و قلب شود.

شایع ترین علائم دریافت بیش از حد ویتامین D شامل سردرد و حالت تهوع است. با این حال ، ویتامین دی بیش از حد نیز می تواند به موارد زیر منجر شود:

• از دست دادن اشتها
• دهان خشک
• استفراغ
• یبوست
• اسهال

به خاطر داشته باشید مصرف بیش از اندازه ویتامین D معمولاً در اثر استفاده غیر اصولی مکمل است . بنابراین توصیه مبکنیم که  ویتامین D را از منابع طبیعی دریافت کنید.

حتما بخوانید : همه چیز در رابطه با مسواک انگشتی

برای تقویت دندان از خوردن چه چیزهایی اجتناب کنیم؟

برای سلامتی و تقویت دندان ها تنها استفاد از مکمل های دارویی و ویتامین ها کافی نیست و لازم است برای سلامتی دندان ها خود نکاتی را به خاطر بسپارید که عبارتند از :

۱- از شیرینی، شکلات، کربوهیدرات های فرآوری شده و نشاسته زیاد خودداری کنید

غذاهایی که حاوی قند زیادی هستند، خطر تشکیل پلاک را افزایش می دهند، زیرا باکتری ها جذب قند موجود در آنها می شوند. اگر قصد خوردن شیرینی دارید سعی کنید از شیرینی هایی استفاده کنید که نیازی به نگهداری طولانی مدت در دهان نداشته باشند.

کارامل، شیرینی و غذاهای مشابه به دلیل جویدن به مدت طولانی در دهان می مانند و در نتیجه دندان آسیب می بیند. شیرینی ها و کیک ها حاوی مقدار زیادی قند هستند که باعث پوسیدگی دندان می شود.

غذاهایی مانند نان، پاستا، کراکر و چیپس حاوی کربوهیدرات هایی هستند که کربوهیدرات های تصفیه شده در نظر گرفته می شوند و از شکر تهیه می شوند. مصرف شکر زیاد همچنین می تواند احساس سیری کاذب ایجاد نماید و باعث کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان شود.

۲- مصرف نوشیدنی ها و آبمیوه های گازدار را محدود کنید

نوشابه ها حاوی قند زیادی هستند، آب میوه های صنعتی نیز قندهای افزوده زیادی دارند که برای دندان مضر است و باید از مصرف آنها پرهیز کرد. نوشابه های گازدار بسیار اسیدی هستند. اسیدهای موجود در غذاها و نوشیدنی ها مینای دندان را از بین می برد و خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد. اگرچه نوشیدن آب میوه به درستی بدن را سالم نگه می دارد، اما باید بدانید که خوردن میوه و استفاده از فیبر موجود در آن بهتر از آب میوه های شیرین است.

اگر قصد استفاده از آب میوه را دارید، حتما آب میوه خالص و شیرین نشده تهیه کنید. تحقیقات نشان داده است که احتمال پوسیدگی دندان هنگام نوشیدن آبمیوه ۱۰۰ درصد طبیعی بسیار کم است، اما اگر قصد نوشیدن آبمیوه دارید، سعی کنید میزان آبمیوه ای را که با دندان هایتان در تماس است محدود کنید.

۳- کمبود ویتامین و پوسیدگی دندان؛ مصرف غذاهای اسیدی را کاهش دهید

اسیدیته در مواد غذایی باعث فرسایش مینای دندان می شود، مانند نوشیدنی های گازدار و الکلی. غذاهای اسیدی شامل مرکباتی مانند لیمو و لیموترش است. گوجه فرنگی، عسل، شراب و غذا حاوی مقادیر زیادی اسید هستند که می تواند به مینای دندان آسیب برساند. در حالی که خوردن این غذاها ممکن است مشکلی برای شما ایجاد نکند، بهتر است تماس آنها با دندان هایتان را به حداقل برسانید تا خطر پوسیدگی دندان کاهش یابد.

لازم است به خاطر داشته باشید

ما تمام تلاش خود را کردیم تا این موضوع مهم را برای شما توضیح دهیم که ویتامین دی یکی از بزرگ‌ترین عوامل مؤثر در سلامت دندان و کاهش خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه است. شما می‌توانید از طریق غذاهایی که می‌خورید و سبک زندگی، سطح ویتامین دی را مدیریت کنید. به یاد داشته باشید غذا خوردن برای دندان‌های سالم، همان غذا خوردن برای بدن سالم است. در قرار ملاقات بعدی با دندان‌پزشک، حتماً در مورد سطح ویتامین دی خود سؤال کنید.