آیا راهی برای مقابله با فوبیای دندانپزشکی وجود دارد ؟

فوبیای دندانپزشکی و راهکارهایی برای غلبه بر آن

فوبیای دندانپزشکی یا ترس از دندانپزشکی یکی از رایج ترین دلایل اجتناب بسیاری از افراد برای معاینات ساده دندان پزشکی است . مشکلی که سن و سال هم در آن مطرح نیست و در هر سن و سالی در افراد دیده میشه ، اما مشکل این جا است که در عین حال که معاینات دوره ای و یا حتی در موارد بدتر از درمان های دندانپزشکی خود را به تعویق می اندازید ، مشکلات مربوط به دندان برای شما آزاردهنده تر خواهند شد و حتی در مواردی برای شما دردسرساز میشوند.

بگذاید در همین ابتدا برای شما روشن کنیم که اگر به قدر کافی به دندانپزشک مراجعه نکنید ، بیماری های دندانی مانند پوسیدگی دندان ، بیماری های لثه و حتی عارضه دندان های کج در کودکان می توانند فراتر از حدی که بتوان کاری برایشان کرد، پیشرفت کنند.

به این معنا که ترس و واهمه شما تأثیرات و پیامدهای جدی بر روی سلامت و زیبایی لبخند شما دارد. افرادی که اضطراب دندانپزشکی دارند اغلب مواقعی که کار از کار گذشته و یا بعد از اینکه درد شدیدی را تجربه کردند ، به دندانپزشک مراجعه می کنند.

آیا فوبیای دندانپزشکی دارید ؟

اگر جواب شما به این سوال مثبت است و چزو افرادی هستید که به علت ترس و یا داشتن فوبیای دندانپزشکی از انجام درمان های مربوط به دهان و دندان خود دوری میکنید باید بگوییم که ما در مطب دندانپزشکی خورشید برای شما و حتی افرادی که ترس چندانی از حضور در مطب برای امور مربوط به بهداشت دهان و دندان خود ندارند ، یک خبر خوب داریم

خبر خوب این است که از آنجا که دندانپزشکان هر روز در مطب و یا کلینیک های خود با افرادی که اضطراب دندانپزشکی دارند برخورد می کنند، به همین دلیل است که امروزه دندانپزشکی تغییر کرده است تا افرادی که دچار فوبیای دندانپزشکی هستند در روند درمان دندان خود احساس بهتری داشته باشند.

اولین قدم برای از بین بردن هرگونه ترس و اضطراب ، پذیرش وجود آن است. اگر از ملاقات دندانپزشک اجتناب می کنید، احتمال زیادی وجود دارد که به علت خاصی ترس و نگرانی از دندانپزشکی داشته باشید و لازم است این علت ها را بشناسید و حتی در مورد آن با دندانپزشک خود صحبت کنید تا بهترین راهکار درمانی را برای شما مشخص کنند .

علت فوبیای دندانپزشکی چیست ؟

همانطور که در بالا گفتیم برای شروع و اینکه مشخص شود چرا شما از حضور در دندانپزشکی ترس دارید باید علت این ترس را به درستی بشناسید ، معمولا فوبیای دندانپزشکی را میتوان به طور خلاصه در یکی از موارد زیر مورد بررسی قرار داد :

۱- تجربیاتی از دندانپزشکی در دوران کودکی

اساسی ترین خاطرات دندانپزشکی در سالهای کودکی ایجاد می شود. این نکته ای است که ما به بسیاری از والدین در مورد دندان و مراقبت های دندانی و چگونگی شروع این مراقبت ها در کودکان بسیار گفته ایم . اگر تجربه کودک از اولین ملاقات های خود با دندانپزشک چندان خوش آیند نباشد ، میتواند در بزرگسالی نیز برای وی مشکلاتی را به همراه داشته باشد ، پس فراموش نکنید گاها این ترس ها ریشه در ترس و نگرانی شما در کودکی دارد

۲- تجربه دندانپزشکی دردناک

شاید این مورد برای شما کمی پذیرفتن آن سخت باشد ولی یکی از مهم ترین علل ترس و نگرانی ، تجربه درناک از درمان های مربوط به دندان است . باید بدانید که دهان یکی از مهمترین مناطق بسیار پر عصب در بدن است. بنابراین کوچکترین آسیب و عارضه در این ناحیه سبب درد می شود.

به همین دلیل است که دندانپزشکان همواره توصیه میکنند با انجام مراجعات دوره ای و منظم به دندانپزشکی و بررسی وضعیت بهداشت دهان و دندان خود از بروز مشکلات مربوط به دندان جلوگیری نمایید تا نه تنها درد کمتری حس کنید حتی در هزینه های درمانی خود نیز میتوانید تا حد قابل توجه ای صرفه جویی داشته باشید

۳- خجالت و اعتماد به نفس ضعیف در ارتباط با دندانپزشکی

و اما آخرین علات عدم مراجعه به دندانپزشکی نسبت به موارد قبلی گفته شده کمی جالب تر است و شاید بسیاری از افراد آن را قبول نداشته باشند اما در واقعیت باید بدانید که یکی از مهم ترین علل فوبیای دندانپزشکی و عدم مراجعه به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندانی خجالت از دندانپزشک است !

برخی از افراد از مراجعه به دندانپزشک می ترسند زیرا از نشان دادن وضعیت دهان و دندان خود احساس خجالت می کنند. این مسئله ممکن است به دلیل وجود مشکلات ظاهری، پوسیدگی دندان ها، بوی بد دهان، حالت تهوع هنگام استفاده دندانپزشک از ابزارها و یا درد شدید باشد. همه این شرایط می تواند باعث ترسی متداول از افرادی شود که به دهان شما نگاه می کنند یا به آن نزدیک می شوند، که البته این ماهیت و طبیعت درمانهای دندانپزشکی است.

راهکارهای غلبه بر فوبیای دندانپزشکی

حالا که با علت های فوبیای دندانپزشکی آشنا شدید لازم است به فکر راهکارهایی برای جلوگیری از این ترس باشیم ، چرا که با شناخت علت و در نهایت با دانستن راه کاری غلبه بر آن میتوان با خیال آسوده تری برای درمان های دندانپزشکی اقدام کرد ، از جمله راهکارهایی که غلبه بر فوبیای دندانپزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

۱- بر ترس خود از تزریق های دندانپزشکی غلبه کنید

اولین و بیشترین موضوعی که در ویزیت های دندانپزشکی منجر به فوبیا و اضطراب می شود ترس از آمپول بی حسی است. اولاً ، توجه به این نکته مهم است که مسئله فقط ترس از دندانپزشکی نیست. فوبیای آمپول بخشی از مجموعه ترس های خاص همچون ترس از خون، ترس از آسیب و ترس از زخم و جراحت است. آنچه جالب است این است که مشخص شده

این موضوع اغلب جنبه خانوادگی دارد. افرادی که دچار فوبیای آمپول بی حسی هستند ، افت فشار خون و غش کردن را هم تجربه کرده اند. شما می توانید با صلاحدید دندانپزشک خود گزینه های زیر را به جای آمپول های بی حسی معمول و یا همراه با آن امتحان کنید

حتما بخوانید : مزیودنس چیست و چه درمانی دارد ؟

۲- بی حسی موضعی برای فوبیای دندانپزشکی

بی حسی موضعی که « ژل بی حس کننده » هم  نام دارد ، یک نوع کرم یا ژل است که برای بی حس کردن لثه ها قبل از تزریق آمپول بیحسی استفاده می شود ، بدین ترتیب شما فرو رفتن سوزن آمپول داخل لثه را احساس نمی کنید.

اصطلاح بی حسی موضعی به معنای ماده ای بیهوشی است که به سادگی روی سطح خارجی بدن (مانند پوست و لثه) استعمال می شود. اگر از آمپول دندان می ترسید از دندانپزشک بخواهید بیهوشی موضعی را برای مدت طولانی تری روی لثه باقی بگذارد. تحقیقات نشان می دهد که برای تاثیر گذاری ، به دو یا سه دقیقه زمان نیاز است.

۳- تزریق بدون درد برای فوبیای دندانپزشکی

گرچه ممکن است از سوزن آمپول بترسید ، اما باید به خاطر داشته باشید که قطر سوزن آن بسیار کم است. تزریق بدون درد یک نوآوری جدید در درمان های دندانپزشکی است. به طور کلی، به استفاده از یک دستگاه بی حسی موضعی به نام « واند Wand » اشاره دارد.

در واند از یک هندپیس کوچک استفاده می شود که شبیه قلم است. این وسیله به گونه ای طراحی شده است که روند بیحسی را به روشی آرام و راحت انجام می دهد. کار با فشار کم و سرعت آهسته انجام می شود. آیا این وسیله درد را کم می کند؟ طبق تحقیقات بیشتر افراد در هنگام استفاده از این روش میزان کمتری از درد را تجربه کرده اند. واند وسیله ای برای تزریق بدن درد است.

۴- دیگر انواع بیحسی و بیهوشی جایگزین تزریق

در حالی که تقریباً همه دندانپزشکان از بی حسی موضعی برای بیشتر درمان ها استفاده می کنند (اگرچه برای همه لازم نیست) اما برخی از آنها از گزینه های بیهوشی دیگری نیز استفاده می کنند. این روش برای ترس های بیش از اندازه و درجه بالا فوبیای دندانپزشکی توسط دندانپزشکان توصیه میشود که البته برای انجام آن لازم است به موارد و توصیه هایی از جانب دندانپزشک خود توجه داشته باشید.

بیهوشی نسبی

گاز شادی اصطلاحی برای اکسید نیتروژن است که به عنوان گاز بیهوشی استفاده می شود. با این حال ، با استفاده از مقادیر کمی که با گاز شادی استفاده می شود ، بیمار بیهوش نمی شود بلکه فقط آرام می شود. از اکسید نیتروژن مخلوط با اکسیژن خالص و هوا برای ایجاد آرامش و حتی احساس شناور شدن برای بیمار استفاده می شود. این مورد در جراحی های دندان با استفاده از یک  وسیله استنشاقی بینی اعمال می شود ، که به آرامی بر روی بینی بیمار قرار می گیرد.

این سیستم بسیار راحت است و در صورت تمایل بیمار قابل تنظیم است. دندانپزشک به بیمار اجازه می دهد تا مخلوط اکسید نیتروژن را به مدت دو تا سه دقیقه تنفس کند. هنگامی که احساس آرامش عمومی شد ، درمان دندانپزشکی شروع می شود.

گاز شادی جایگزین کاملی برای تزریق بی حسی موضعی نیست. با این حال ، دندانپزشک اغلب انتخاب می کند تا با هم استفاده شوند و بیمار احساس ناراحتی نمی کند. هنگامی که بی حسی موضعی استفاده می شود، کل روند درمان دندان کاملا بدون درد است.

سدیشن IV  :

سدیشن IV  یا (آرام بخشی داخل وریدی ) زمانی است که دارویی از انواع ضد اضطراب یا آرامبخش ، در طی درمان دندانپزشکی به گردش خون وارد می شود. سدیشن IV باعث حالت آرامش عمیق و احساس عدم ناراحتی از روند درمان می شود. داروهایی که برای آرام سازی IV استفاده می شوند ، هنگامی که برای اولین بار به کار برده می شوند، تا زمان از بین رفتن اثر آن باعث فراموشی جزئی یا کامل می شوند.

در نتیجه به نظر می رسد که زمان خیلی زود می گذرد و شما خیلی از اتفاقات را به خاطر نمی آورید. بسیاری از مردم اصلاً چیزی به خاطر نمی آورند. بنابراین ممکن است در واقع به نظر برسد که شما در حین درمان «خوابیده اید».

معمولا بیماران اظهار می کنند که در مورد آنچه اتفاق افتاده است چیزی به خاطر ندارند. می توان آن را «خواب گرگ و میش» نامید. مزیتهای آرام بخشی IV برای فوبیای دندانی این است که بیماران در حین درمان اغلب حال کاملاً خوشایندی دارند. توجه داشته باشید که برای سدیشن IV ، شما به شخصی احتیاج دارید که شما را همراهی کند و پس از آن شما را به خانه بیاورد.

بیهوشی عمومی:

بیهوشی عمومی GA به بیهوشی کامل گفته می شود. در طول GA ، شما بیهوش و خواب هستید. این کار در بیمارستان به وسیله یک متخصص بیهوشی انجام می شود. جدا از خطر عوارض مختصری که این روش دارد، اما با این حال هنوز هم از نظر میزان ناهوشیاری در جایگاهی بسیار بالاتر از داروی آرام بخش IV  قرار دارد.

بیهوشی عمومی چند عیب عمده دارد:

مشخص شده است که GA باعث تضعیف سیستم قلبی عروقی و تنفسی می شود. این گزینه در برخی از گروه های بیمارانی که از نظر پزشکی در معرض خطر هستند، برای انجام درمان های دندانپزشکی انتخابی نامناسب است. همچنین هزینه ای بسیار بالاتر از سایر روشهای بیحسی دارد.

GA  برای کارهای معمول دندانپزشکی مانند پرکردن توصیه نمی شود. خطر بالقوه بیش از حدی وجود دارد تا استفاده از بیهوشی عمومی GA را تضمین کند. برای بیهوشی عمومی  در هنگام درمان های دندانپزشکی ، باید یک لوله تنفسی وارد شود ، زیرا در غیر این صورت ، ممکن است تکه های کوچک دندان، بقایای دیگر مواد  یا بزاق وارد مجاری تنفسی شده و انسداد مجاری تنفسی ایجاد کند یا بیماری هایی مانند ذات الریه ایجاد کند.

۵- هیپنوتیزم دندانپزشکی

روش عملکرد هیپنوتیزم چیزی است که کارشناسان نمی توانند در مورد آن کاملاً با هم به توافق برسند. با این حال ، می توان آن را کنترل یا ساکت کردن ذهن آگاه توصیف کرد. در فوبیای دندانپزشکی، درک آسیب سخت ترین عامل برای غلبه بر آن است و ثابت شده است که هیپنوتیزم در دستیابی به غلبه بر فوبیای دندانی موثر است.

هیپنوتیزم ها می توانند به شما در دستیابی به حالتی کمک کنند که بتوانید به آسانی به ضمیر ناخودآگاه خود دسترسی پیدا کنید. از این طریق متخصصان می توانند پیشنهادهایی را برای کمک به شما در تجسم آنچه می خواهید به انجام برسانید ارائه دهند. هیپنوتیزم ممکن است تحت عنوان یک حالت از خود بیخود شدن توصیف شود.

۶- لیزر دندانپزشکی

ترس از صدای فرز دندانپزشکی می تواند یکی از عوامل اصلی فوبیای دندانپزشکی باشد. دندانپزشکی بدون فرز همچون نسیمی ملایم به نظر می رسد ، درست است؟ لیزرهای دندانی با انتقال نور با انرژی بالا کار می کنند. اخیراً لیزرها برای جراحی ها و درمان های دندانپزشکی استفاده می شوند. آنها به عنوان ابزاری برای برش بافت های سخت یا نرم دهان مفید هستند.

تعدادی از موارد استفاده برای لیزرهای دندانی عبارتند از:

• جایگزین فرز دندانپزشکی برای درمان پوسیدگی دندان
• می توان از لیزر برای از بین بردن پوسیدگی داخل دندان و آماده سازی مینای دندان برای ماده پرکردنی استفاده کرد.

۱- درمان پریودنتال

درمان پریودنتال، درمان تخصصی بیماری لثه است. بسیاری از افراد به دلیل احساس ناراحتی هنگام حذف مکانیکی جرم ها یا زواید از زیر لثه ها، از درمان بیماری لثه خود اجتناب می کنند. وضعیت پریودنتال در اثر التهاب مزمن ایجاد می شود ، بنابراین هرچه مدت بیشتری باقی بماند ، درمان آنها دشوارتر می شود.

۲- درمان ریشه

درمان ریشه یا عصب کشی قطعاً محبوب ترین درمان دندانپزشکی نیست. استفاده از فایل های فلزی برای تمیز کردن کانال ها می تواند منبع فوبیای دندانپزشکی باشد. از لیزرهای دندانی می توان برای تغییر شکل لثه و از بین بردن باکتری ها در طی درمان های ریشه دندان استفاده کرد.

۳- سفید کردن دندان

از لیزر برای سرعت بخشیدن به روشهای سفید کردن دندان در مطب (آفیس بلیچینگ) استفاده می شود. یک محلول سفیدکننده پراکسید ، که روی سطح دندان قرار می گیرد ، توسط انرژی لیزر “فعال” می شود ، که روند سفید شدن را تسریع می کند.

حتما بخوانید : تاثیرات ژنتیک در پوسیدگی دندان

دندانپزشکان اطفال و فوبیای دندانپزشکی در کودکان

فوبیای دندانپزشکی اغلب با یک تجربه ای منفی در طول سالهای کودکی شکل می گیرد. کودکان به ویژه به دلیل ادراک و ناآشنایی با مطب دندان پزشکی و احساس ناراحتی نسبی تجربه شده در دهان، می توانند اضطراب شدید دندانی را تجربه کنند.در شرایط خاص و برای جلوگیری از اضطراب یا ترس از دندانپزشکی در طولانی مدت ، بهتر است برخی از کودکان توسط متخصص دندانپزشکی کودکان ویزیت شوند.

دندانپزشکان اطفال، دندانپزشکانی متخصص در در درمان اطفال هستند و پس از آموزش دندانپزشکی عمومی باید تحصیلات تخصص خود را به پایان برسانند. آموزش های لازم تحت نظارت و هدایت کادر متخصص دندانپزشکی و پزشکی در بیمارستان ها و کلینیک های مختلف دانشگاهی انجام می شود. آنها طیف گسترده ای از تجربیات را در زمینه مدیریت نیازهای متنوع مراقبت از دهان و دندان کودکان به دندانپزشک اطفال ارائه می دهند.

ترس کودکان از دندانپزشکی را چگونه برطرف کنیم؟

این راهکارها برای دندانپزشک متخصص اطفال توصیه می شود:

• دندانپزشک متخصص اطفال بایستی علل بیماری دندان را شناسایی کرده و به کودکان و خانواده های آنها آموزش های لازم برای دهان و دندان سالم را بدهد.
• در یک محیط کاملاً کودکانه و دوستانه کار کند.
• ارائه تکنیک های تخصصی برای مدیریت کودکان مضطرب و یا خردسال، از جمله استفاده از روش های ویژه برای ایجاد بی حسی موضعی و سدیشن دندانپزشکی و همچنین ارائه درمان دندان تحت بیهوشی عمومی در مواقع لازم.
• درمان مناسب کودکانی که دارای شرایط خاص پزشکی، جسمی و ذهنی هستند از جمله افرادی که دارای چالش های رفتاری مانند اوتیسم و بیش فعالی هستند.
• دندانپزشکان اطفال نه تنها در کمک به بچه ها برای از بین بردن ترس از دندانپزشکی نقش مهمی دارند ، بلکه در اجتناب از مشکلات دندانپزشکی و پیشرفت پوسیدگی های دندان کودکان نقش دارند .

به خاطر داشته باشید

ترس و یا همان فوبیای دندانپزشکی موردی است که میتواند به راحتی به سلامت و بهداشت دهان و دندان شما آسیب وارد کند و این آسیب ها نه تنها میتواند برای شما دردناک باشد و باعث احساس آزار برای شما شود بلکه در درازمدت نیز میتواند علاوه آن باعث تحمیل شدن هزینه های درمانی زیادی شود ، به همین دلیل توصیه میکنیم در مرحله اول به بهداشت دهان و دندان های خود بسیار اهمیت دهید و حتما از مسواک و نخ دندان برای بهداشت دندان های خود استفاده کنید

فراموش نکنید تنها مسواک زدن کافی نیست و لازم است روش درست مسواک زدن را نیز بدانید پس حتما در این مورد با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید و نکته نهایی و مهمی که لازم است به آن توجه کنید اهمیت به مراجعات دوره ای و مرتب دندانپزشکی است ، در این مراجعات دندانپزشک میتواند بسیاری از مشکلات دندانی را در همان مراحل ابتدایی مشخص و درمان های لازم و حتی پیشگیرانه مربوط به آن را برای شما انجام دهد پس حتما به این نکته نیز توجه کنید .