عکس CBCT چه مشکلاتی از وضعیت دهانی را نشان میدهد

عکس CBCT چیست ؟

عکس CBCT به زبان ساده بدین معناست که ، زمانی که عکسبرداری دندان و دهان انجام شده توسط تجهیزات اشعه ایکس نتیجه بخش نباشد و نتوانند تشخیص مناسبی را انجام دهند از رادیو گرافی CBCT انجام میشود. رادیو گرافی CBCT با اشعه مخروطی خود میتواند تصویرهای بسیار عمیق و خوبی را ثبت نماید تا دندانپزشک بتواند نوع بیماری را تشخیص دهد.

رادیو گرافی CBCT نوعی از رادیولوژی دندان میباشد که عکس دندان و کلیه استخوان و بافت های نرم دهان را بصورت سه بعدی تصویربردای میکند. از جمله ویژگی های این نوع رادیوگرافی دندان باید به آمادگی کم فرد اشاره نمود. مانند سایر روش های عکسبرداری دیگر نیاز نیست تا فرد برای انجام عکسبرداری آمادگی کامل داشته باشد.

از عکس CBCT چه استفاده هایی میشود ؟

این نوع عکس بنا به تشخیص دندانپزشک و برای راحتی و کمک به تشخیص و همچنین طرح درمان دقیق گرفته و در موارد زیادی کاربر دارد که هر کدام را بطور خلاصه با هم بررسی میکنیم

۱- ایمپلنت های دندانی

اولین و مهمترین کاربردی که میتوان از این نوع عکس در انواع جراحی های دندانپزشکی از آن استفاده کرد ، ایمپلنت های دندانی میباشد و در این مورد از عکس CBCT برای تشخیص موارد زیر استفاده میشود :

1. موقعیت قرار گرفتن ساختار های آناتومیک مانند کانال مندیبولار، ساب مندیبولار فوسا، کانال اینسایزیو، سینوس های مگزیلاری.
2. سایز و شکل لبه، کیفیت و کمیت استخوان.
3. تعداد و جهت قرار گیری ایمپلنت ها.
4. احتیاج به گرافت استخوان و بالا بردن سینوس.
5. استفاده از نرم افزار برای طراحی مکان ایمپلنت.

حتما بخوانید : درد فک چه مشکلاتی به همراه دارد ؟

۲- جراحی دهان فک و صورت

جراحی های فک و صورت یکی دیگر از اعمال جراحی مهم در دندانپزشکی است که میتوان از این نوع عکس در تشخیص و درمان در موارد زیر استفاده کرد :

1. ارتباط ریشه های دندان آسیاب سوم با کانال فکی.
2. مکان یابی فشردگی دندان و اجسام خارجی.
3. ارزیابی شکستگی های صورت و عدم تقارن آن.
4. طراحی نقشه جراحی فک و صورت.

۳- پاتولوژی های دهان فک و صورت

برای بررسی های فک و صورت و مشخص شدن بسیاری از مشکلات دفک و صورت میتوان از این عکس در موارد زیر استفاده کرد :

1. مکان و مشخصات ضایعات فکی.
2. تأثیر ضایعات بر فک به صورت سه بعدی مثل: گستردگی،فرسایش بافت کورتیکال استخوان، تقارن دو طرف.
3. ارتباط ضایعه با دندان و ساختمان های اطرافش.

۴- ارتودنسی

ارتودنسی های دندانی نیز یکی دیگر از موارد استفاده عکس CBCT میباشد که دندانپزشکان برای تشخیص موارد زیر از آن استفاده میکنند :

1. جهت تکمیل و یا جایگزینی سایر روش های عکس برداری زمانیکه اطلاعات سه بعدی جهت طراحی نقشه درمانی برای موارد پیچیده مورد نیاز باشد.
2. بیمارانی که شکاف کام دارند.
3. دندانهای به هم فشرده.
4. زاویه ریشه، تحلیل ریشه.

۵- مفصل گیجگاهی فکی:

مفصل های فکی و مشکلاتی که مربوط به ان ناحیه از فک و صورت میباشد لازمه دقت و بررسی های بالایی است ، از این رو دندانپزشکان برای موارد زیر از این نوع عکس استفاده میکنند :

1. ساختمان های استخوانی مفصل گیجگاهی فکی،
2. ارتباط سه بعدی کندیل و فوسا با یکدیگر

چرا استفاده از عکس CBCT لازم است ؟

این عکس نسبت به سایر عکس های رادیولوژی دارای مزایای زیادی است که باعث شده دندانپزشکان در موارد خاص و برای تشخیص دقیق تر درمان خود از این عکس استفاده میکنند :

1. دوز تشعشعی کمتر از سی تی اسکن معمولی است و تقریبا مساوی با یکسری کامل رادیوگرافی دندانی (FMX) یا ۵ تا ۶ بار رادیوگرافی پانورامیک (OPG) در اکثر موارد می توان از حفاظ سربی تیروئید استفاده کرد.
2. راحتی بیماردر این عکس بسیار مهم است ، باز بودن اطراف بیمار و جلوگیری از به وجود آمدن ترس از محیط بسته همچنین بیمار می نشیند و صورتش رو به بیرون دستگاه است و زمان اسکن بسیار کوتاه و تنها ۲۰ ثانیه طول می کشد.
3. بیمار دارای ویلچر به راحتی می تواند با این دستگاه اسکن شود.
4. تصاویر به محض اسکن روی صفحه نمایش قابل مشاهده است.
5. تصاویر را می توان به دیگر نرم افزارها انتقال داد.

حتما بخوانید : ترک زبان چه علت و درمانی دارد ؟

CT چه تفاوتی با عکس CBCT دارد ؟

Computed Tomography یک روش تصویربرداری است که به اختصار CT نامیده می شود، جهت تهیه تصاویر کراس سکشنال (مقطعی) استفاده و اسکنر CT شامل تیوب اشعه X و یک مجموعه از آشکارسازها (دتکتورها) می باشد که دتکتور اشعه x خارج شده از بیمار را اندازه می گیرد. امروزه معرفی دستگاههای CBCT با دوز کمتر، هزینه پایین و دقت بیشتر در اندازه گیری های کرانیوفاسیال استفاده از CT را محدود نموده است. لذا استفاده از CBCT در کلینیک طی سالهای اخیر افزایش یافته است.

CT مدیکال با CBCT در مورد منبع اشعه X دتکتورها و الگوهای بازسازی متفاوت است. اساس تکنیکCBCT، دسته پرتو مخروطی است که بر روی دتکتور دو بعدی متمرکز شده است. دسته پرتو یکبار و یک دور چرخش ۳۶۰ درجه را انجام داده و تولید یک سری تصاویر دو بعدی می نماید. سپس این تصاویر به صورت داده های سه بعدی بوسیله الگوریتم پیچیده CBCT که feld kamp و همکاران در سال ۱۹۸۴ ارائه دادند، در می آید.

همچنین CBCT نسبت به Compact , CT بوده که استفاده از آن را در کلینیک دندانپزشکی آسان می سازد. مهمترین استفاده از CBCT در کلینیک شامل درمانهای جراحی ایمپلنت و جراحی های ماگزیلوفاسیال است. دقت بالای تصاویر بدست آمده از CBCT و امکان تهیه تصاویر سه بعدی از ساختارها و امکان اندازه گیری روی تصاویر، باعث استفاده بیشتر CBCT در بسیاری امور تشخیصی و درمانی دندانپزشکی شده است. با وجود اینکه اسکن CBCT هنوز برای همه درمانهای ارتودنسی استفاده نمی شود، به هر حال برای بیماران با آنومالی های کرانیوفاسیال، شکافهای صورتی و یا در موارد جراحی ارتوگناتیک،تصاویر دقیق CBCT مزایای بسیاری دارد.

به خاطر داشته باشید

cbct یک وسیله تشخیص تثبیت شده در طرح درمان ایمپلنت می باشد. استفاده از سی بی سی تی پس از درمان ایمپلنت باید محدود به مواردی باشد که مشکلات پیش آمده و معاینه کلینیکی و رادیوگرافی های دو بعدی به تنهایی کمک کننده نباشند.

امروزه cbct به عنوان یک رادیوگرافی کمکی در دندانپزشکی مطرح است (و نه به عنوان رادیو گرافی اصلی و اولیه) و در موارد جراحی های پیشرفته ایمپلنت و پیوند استخوان و جراحی سینوس مورد استفاده دارد. ایمپلنت فوری از جمله مواردی است که نیاز به مهارت دکتر برای کاشت آن دارد. برای آگاهی بیشتر در مورد آن مقاله جامع دکتر آریام که به صورت مفصل در مورد آن توضیح داده است را مطالعه کنید.