شیرین شدن دهان ، علت و راه درمان آن چیست ؟

شیرین شدن دهان

شیرین شدن دهان می تواند علت های مختلفی داشته باشد . شیرین شدن دهان برخلاف زمان هایی که شما در حال مصرف غذاهای حاوی قند و یا شیرین کننده های مصنوعی هستید، قطعا ناشی از یک وضعیت پزشکی است . این شرایط ممکن است جدی بوده و اغلب به مراقبت های پزشکی نیز نیاز دارد. البته واقعا دلیل بروز این پدیده ناشناخته است و برخی بیماری های دیگر نیز به این لیست اضافه می شوند مانند حمله های ناگهانی همچون صرع و سکته و بیماری های قلبی .

علت شیرین شدن دهان چیست

قبلا هم گفتیم که علت دقیق مشخص نیست و لازم است حتما بررسی های کلینیکی صورت گیرد . ولی اگر به طور مداوم، طعم شیرین در دهان را احساس کنید، می تواند ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد. این شرایط می تواند جدی باشد و اغلب به مراقبت پزشکی نیاز دارد، بنابراین برای تشخیص مناسب، مراجعه به پزشک ضروری است. شیرین شدن دهان می تواند علت های مختلفی داشته باشد از جمله مشکلات متابولیکی همچون دیابت. البته میتوان برخی بیماری های دیگر نیز به این لیست اضافه می شوند مانند حمله های ناگهانی همچون صرع و سکته و بیماری های قلبی .

همچنین ویروسهایی که به اعصاب بویایی و چشایی حمله می کنند میتواند عامل بروز این حالت در اشخاص شوند. به علاوه حمله باکتری های سودوموناس به سینوسها، بینی و گلو می تواند منجر به بروز شیرین شدن دهان گردد .

به علاوه این مشکل می تواند در اثر انتقال دهنده های عصبی از زبان به مغز باشد که در طی آن برخی به بیماری های آلزایمر یا پارکینسون مبتلا می شوند. در برخی موارد نیز وجود کیست و توده در مغز که البته احتمال آن بسیار کم است میتواند منجر به حس شیرینی در دهان گردد خصوصا اگر همراه با سردرد و گیجی و خستگی باشد . برخی دیگر از این عوامل عبارتند از :

۱- دیابت

دیابت علت شایع شیرین شدن دهان است. دیابت بر چگونگی استفاده بدن از انسولین تاثیر می گذارد، که تأثیر مستقیم بر توانایی بدن برای کنترل قند خون دارد. دیابت کنترل نشده می تواند سطح قند خون را افزایش دهد. دیابت بعضی اوقات می تواند طعم شیرین در دهان ایجاد کند و اغلب با علائم دیگر همراه است.

دیابت همچنین ممکن است یک عارضه جدی به نام کتواسیدوز دیابتی ایجاد کند. این زمانی  اتفاق می افتد که بدن نمی تواند برای سوخت، از شکر استفاده کند و به جای آن از چربی استفاده می کند. این باعث می شود که ترکیبی اسیدی به نام کتون در بدن تبدیل شود.

کتون های اضافی در بدن می توانند بوی شیرین و میوه ای در دهان ایجاد کنند. کتواسیدوز دیابتی ممکن است علایم دیگری را شامل شود:

• تشنگی شدید
• گیجی
• خستگی
• تهوع و استفراغ
• گرفتگی عضلات شکم

۲- رژیم غذایی کم کربوهیدرات

افرادی که دارای رژیم های با کربوهیدرات کم، هستند ممکن است دریابند که طعمی مشابه طعم میوه و یا طعم شیرین در دهانشان احساس می کنند. کربوهیدراتها یک منبع معمول سوخت در بدن هستند و بدون آنها بدن سعی می کند از چربی بیشتر استفاده کند. این فرایند کتوز نامیده می شود و باعث ایجاد کتون ها در جریان خون می شود و طعم شیرین در دهان احساس می شود.

هر کسی که رژیم غذایی بدون کربوهیدرات و یا با کربوهیدرات پایین دارد، باید از متخصص تغذیه و یا متخصص مراقبت های بهداشتی راهنمایی بگیرد. مشاوره می تواند به جلوگیری از ایجاد کتونهای مضر در بدن فرد کمک کند.

۳- عفونت ها

برخی از عفونت های باکتریایی می توانند طعم شیرین در دهان ایجاد کنند. عفونت هایی که روی راه های هوایی و تنفسی تاثیر می گذارد، می توانند به نحوی بر روی مغز که به حس های طعم پاسخ می دهد، تاثیر بگذارد. حتی عفونت های ساده، مانند عفونت سرماخوردگی، آنفلوانزا یا سینوزیت، ممکن است سبب افزایش میزان گلوکز در بزاق شود. گلوکز یک نوع شکر است، بنابراین ممکن است طعم شیرین در دهان ایجاد شود.

۴- آسیب عصبی

آسیب عصبی همچنین می تواند طعم شیرین در دهان را ایجاد کند. افراد مبتلا به تشنج یا سکته مغزی ممکن است نارسایی حسی را تجربه کنند. این می تواند بر حواس آنها، از جمله طعم و بو، تاثیر بگذارد. نتیجه این آسیب پیچیده است و ممکن است در هر مورد متفاوت باشد. در بعضی موارد، ممکن است مردم طعم شیرین در دهان خود را نداشته باشند، و یا گاهی این احساس را درک کنند.

حتما بخوانید : داروی بی حسی و عوراض آن در دوران بارداری

۵- بیماری ریفلاکس معده به مری

برخی از افراد مبتلا به بیماری ریفلاکس معده (GERD) نیز شکایت دارند که طعم شیرینی در دهان آنها وجود دارد. این به علت اسیدهای گوارش است که به مری و در نهایت دهان وارد می شود. این طعم بیشتر در پشت دهان ایجاد می شود. کنترل GERD با تغذیه و تغییر سبک زندگی، علائم را کاهش می دهد

۶- بارداری

بارداری یکی از دلایل محتمل برای ایجاد مزه شیرینی در دهان است. بارداری سبب بروز تغییراتی در سطح هورمونها و نیز سیستم گوارش میشود، که هر دوی آنها میتوانند بر چشایی و بویایی تاثیر بگذارند. زنان باردار ممکن است طعم متالیک یا شیرینی غیر قابل توجیهی را در دهان خویش احساس کنند. علت اصلی یا زیربنایی همچنین میتواند اختلالی دیگر مثل GERD یا دیابت بارداری باشد، بنابراین زنانی که به طور پایدار این مزه را در دهان خود احساس میکنند باید به دکتر مراجعه نمایند.

۷- داروها

بعضی از داروها ممکن است برای طعم شیرین در دهان نیز مورد سرزنش قرار بگیرند. داروهای شیمی درمانی اغلب این احساس را در فرد ایجاد می کنند.این یک عارضه جزئی از داروهایی است که برای بیماری های جدی مورد استفاده قرار می گیرد، اما پزشکان هنوز هم می خواهند بررسی کنند و مطمئن شوند که کدام داروها هستند که باعث بروز این عارضه می شود.

۸- سرطان ریه

سرطان ریه علت غیرطبیعی طعم شیرین در دهان است، اما نباید نادیده گرفته شود. به ندرت، تومورهای ریه و دستگاه تنفسی میتوانند سطوح هورمونهای فرد را افزایش دهند و حس چشایی فرد را تحت تاثیر قرار دهند.

۹- سندرم سوزش دهان

این وضعیت که به نام های گلوسودینی ( glossodynia)، گلوسوپیروز ( glossopyrosis)، استومودینی (stomodynia) و دیسستزی دهان نیز شناخته می شود، با حس مداوم سوزش در لب ها، زبان یا جای دیگری دهان مشخص می شود.

راه درمان شیرین شدن دهان چیست ؟

دررابطه با نحوه درمان شیرین شدهان تحقیقات بسیاری صورت گرفته و عوامل مختلفی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است . برخی از این علتها مستقیماً بر سیستم تنفسی و بویایی تأثیر می‎گذارند، در حالی که مابقی بر هورمون‎ها یا سیستم مغز و اعصاب اثر می‎کنند. دکتر معمولاً برای تشخیص از معاینۀ بالینی در کنار تست‌های تشخیصی استفاده می‎کندآنها همچنین شرح حال پزشکی بیمار را گرفته و از وی دربارۀ نوع داروهای مصرفی سؤال می‌کنند.

تست‎هایی قابل استفاده در این مورد عبارتند از:

• تست‎های خون برای بررسی عفونت‎های باکتریایی یا ویروسی، سطح هورمون و سطح قند خون
• CT اسکن یا MRI برای بررسی نشانه‎های رشد تومور سرطانی
• اسکن‌های مغز برای بررسی آسیب‎دیدگی عصب و آزمایش پاسخ نورولوژیک
• انجام اندوسکپی برای بررسی نشانه‎های اختلالات گوارشی

وقتی علت بروز مزۀ نامعمول کشف شد، دکترها می‎توانند به فرد در یافتن یک راهکار درمانی برای تحت کنترل نگه داشتن علایم و بررسی آنها کمک کنند. درمان بسته به علت ایجاد وضعیت بسیار متفاوت است. برای مثال، فرد دچار دیابت ممکن است با استفاده از انسولین درمانی، ورزش، و رژِیم غذایی سالم بهبود علایم را تجربه کند، اما افراد دچار عفونت سیستم تنفسی ممکن است نیاز به مصرف آنتی‎بیوتیک داشته باشند. بهترین کار این است که هر مورد مشخص به صورت مشخص با دکتر پیگیری شود.

حتما بخوانید :آیا تبخال در بارداری خطرناک است ؟

در دوره ای که حس چشایی تغییر کرده است، چه اقدامی می توانم انجام دهم؟

یکی از علتهای حس مزه شیرین در دوره بارداری است . در این دوره بعلت تغییر برخی از هورمونهای بدن مشکلاتی به همراه خواهد داشت . در صورتی که در این دوران به سر میبرید و میخواهید این حس برای شما قابل قبول تر شود میتواند با تایید از پزشم زنان و همچنین دندانپزشک خود یکی از راه های زیر را برای برطرف شدن این مشکل انتخاب کنید :

– اگر طعم همه غذاها برایتان مانند هم است، غذاهایی با طعم قوی تر مصرف کنید.

– با استفاده از گیاهان معطر، سس و ادویه طعم بیشتری به غذاها بدهید.

– گوشت قرمز را در سرکه یا آب میوه بخوابانید یا آن را با سس کاری یا سس شیرین یا ترش مصرف کنید.

– غذاهای سرد ممکن است طعم بهتری از غذاهای گرم داشته باشند.

– ترشی یا شور برای افزایش طعم در کنار غذا مصرف کنید.

– اگر قهوه یا چای معمولی برایتان طعم خوبی ندارد، آب لیمو یا چای سبز را امتحان کنید.

– نوشیدنی های گازدار یا زنجبیلی که طعم قوی تری دارند ممکن است برایتان جالب تر باشند.

– مقدار زیادی آب خالص بنوشید. می توانید مقداری آب لیموی تازه نیز به آن اضافه کنید.

– مرکباتی مانند پرتقال، گریب فروت و کیوی می توانند مفید باشند.

– جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آب نبات سفت ممکن است مفید باشد.

– دندان هایتان را دو تا سه بار در روز مسواک بزنید. هنگام مسواک، زبان تان را نیز به آرامی مسواک بزنید. استفاده روزانه از نخ دندان به خصوص بعد از غذا را فراموش نکنید.

چه وقت به پزشک باید مراجعه کرد ؟

در صورتی که چنین علایمی داشتید حتما به پزشک خود مراجعه کنید :

طعم های غیرطبیعی به علت عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا مصرف دارو، باید طی چند روز تا چند هفته پس از رفع عفونت یا قطع مصرف دارو و در صورتی که به علت بارداری باشد، معمولا پس از سپری کردن سه ماهه اول بارداری، برطرف شود.اما اگر تغییر بلندمدتی در حس چشایی احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک عمومی احتمالا شما را به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می دهد. توانایی شناسایی طعم ها را می توان با استفاده از محلول های مختلف در نواحی مختلف دهان و زبان امتحان کرد.

ساکروز سلول های گیرنده شیرینی، کلرید سدیم طعم شور، کنین طعم تلخ و سرکه یا اسید سیتریک طعم ترش را مشخص می کند. آزمایش خون برای کمک به تشخیص ممکن است توصیه شود. در صورتی که درمان لازم باشد، شیوه آن به دلیل کاهش حس چشایی بستگی دارد. بزاق مصنوعی ممکن است در موارد خشکی دهان توصیه شود، یا ممکن است تجویز بلندمدت دارو، به داروهایی که همین عوارض را نداشته باشند، تغییر داده شود.