سفیدی روی زبان چیست ؟
سفیدی روی زبان معمولا با بهداشت دهان و دندان در ارتباط است. باید بدانید که زبان شما ممکن است با تورم و ملتهب شدن برجستگیهای ریز (پاپیلا) روی آن سفید شود. باکتری، قارچ، آلودگی، غذا، سلولهای مرده همه میتوانند بین پاپیلاهای بزرگ شده به دام بیفتند. این ضایعات جمع شده هستند که رنگ زبان را تغییر میدهند.
این حالت و تغییر رنگ روی زبان گاها در بین مراجعین مطب دندانپزشکی خورشید وجود داشته و به عنوان عاملی نگران کننده برای سلامت و بهداشت دهان و دندان آنها شناخته میشود و در مورد علل ایجاد این وضعیت و راه درمان آن از متخصصین ما در مطب دندانپزشکی خورشید سوال میکنند
در همین ابتدا و قبل از هر توضیح بیشتری باید تاکید کنیم که مواردی مانند مسواک زدن نادرست و شستشوی نامناسب دهان، دهان خشک، نفس کشیدن از طریق دهان، کمبود آب بدن یا دهیدراته شدن بدن، مصرف مقدار زیادی خوراکیهای نرم، تحریک شدن مثلا به وسیله لبههای تیز دندان یا ابزارهای دندانپزشکی، مصرف سیگار و جویدن تنباکو و استفاده از الکل میتوانند عامل سفید شدن رنگ زبان و یا همان سفیدی روی زبان میشود باشند.
دلایل سفیدی روی زبان چیست؟
سفید شدن زبان اغلب به بهداشت دهان و دندان مربوط میشود. اگر برآمدگیهای کوچک در سطح زبان (پاپیلا) متورم و ملتهب شوند، زبان میتواند به رنگ سفید درآید. باکتریها، قارچ، خاک، مواد غذایی و سلولهای مرده میتوانند در بین زائدهها و برآمدگیهای بزرگ زبان به دام افتاده و این مواد جمعشده باعث سفید شدن زبان میشوند.
موارد زیر میتواند زبان سفید را ایجاد کند:
- عدم استفاده از مسواک و نخ دندان
- خشکی دهان
- تنفس از طریق دهان
- کمشدن آب بدن
- خوردن مقدار زیادی غذاهای نرم
- تحریک زبان به وسیله لبههای تیز دندانها و یا ابزار دندانپزشکی
- تب
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- مصرف الکل
همیشه مشکلات و مواردی که باعث سفیدشدن زبان میشوند، به بهداشت مرتبط نیستند و ممکن است که سفیدی زبان نشاندهندهی بیماری خاصی باشد. به خاطر داشته باشد که رعایت نکات بهداشتی دهان برای همه ضروری است و مانع از ایجاد سفیدی روی زبان میشود اما با این حال، برخی از افرادی که این نظافت را هم رعایت میکنند باز دچار سفید شدن دندان هستند که ریشهای دیگر دارد:
۱. خزه پوستی دهانی
خزه پوستی دهان یا لیکن پلان دهانی (Oral lichen planus)، نوعی التهاب است که باعث ایجاد تکههای سفید و ضخیمی روی زبان و در دهان میشود. این تکههای سفید همراه با نشانههای دیگری مثل زخم معده یا درد در نواحی گونه و لثه همراه است. در چنین شرایطی لازم است برای بررسی های بیشتر به متخصص بیماری های دهان و دندان مراجعه کنید
۲. لوکوپلاکی
لوکوپلاکی هم باعث ایجاد تکههای ضخیم و سفید روی زبان میشود. الکل و تنباکو معمولا باعث این سفیدی میشوند. علاوه بر تنباکو، تحریک شدن با دندان مصنوعی یا مشکلات التهابی نیز میتوانند عامل سفیدی زبان بشوند. تکههای سفیدی که لوکوپلاکی روی زبان ایجاد میکند معمولا بیخطرند اما در بعضی موارد نادر هم این موضوع باعث بروز عوارض جانبی جدی میشود. بنابراین پزشک باید همیشه لوکوپلاکی را در فرد بررسی کند و به تشخیص درستی دربارهی آن برسد.
![]() |
حتما بخوانید : همه چیز در رابطه با خلال دندان |
۳. برفک دهان
برفک دهانی هم عامل دیگری برای سفید شدن زبان است. برفک ناشی از عفونت قارچی است که قارچ کاندیدیاز در زبان ایجاد میکند. تکههای سفیدی که برفک در دهان و روی زبان ایجاد میکند معمولا سفید یا متمایل به سفید هستند و ممکن است مزه و طعم بدی هم به دهان بدهند. ضمن اینکه برفک دهان میتواند دردناک هم باشد بخصوص هنگام غذاخوردن یا نوشیدن مایعات.
کسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده است، بیشتر در معرض ابتلا به برفک دهان هستند. بهویژه کسانی که تازه شیمی درمانی کردهاند یا مصرف آنتی بیوتیک داشتهاند. عدم رعایت بهداشت دهانی و استفاده از دندان مصنوعی نامناسب هم منجر به این مشکل میشود. ممکن است برفک دهان بهخاطر استنشاق داروهای کورتیکواستروئیدی آسم (کورتون) هم ایجاد بشوند. برخی مشکلات دیگر مانند دیابت هم میتواند عاملی برای برفک دهان باشد.
۴. سفلیس
سفلیس هم یکی از انواع بیماری های مقاربتی است که در دهان علائمی مانند سفید شدن زبان ایجاد میکند. سفلیس باعث ایجاد تکههای سفید روی زبان و زخم در دهان میشود و نیاز جدی به درمان دارد.
۵. سایر عوامل ابتلا به سفید شدن زبان
در مواردی نادر، بیماریها و مشکلات جدی باعث سفیدی روی زبان میشوند. سرطان دهان و زبان هم باعث سفیدی زبان میشود و سایر وضعیتهای پزشکی هم، مشکل را جدیتر میکنند. مثلا اختلالات التهابی مزمن هم باعث سفید شدن زبان میشوند. در بیشتر موارد، سفیدی زبان به خودی خود حل و رفع میشود. اما اگر مراقبتهای دهانی و دندانی افاقه نکرد و علائم سفیدی و سایر نشانهها رفع نشدند باید به پزشک مراجعه شود.
راه های جلوگیری از سفیدی روی زبان چگونه است؟
اگرچه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان تنها عامل ابتلا به سفیدی روی زبان نیست اما کمک زیادی به جلوگیری از آن میکند. بنابراین بهتر است در طول روز ۲ بار مسواک بزنید و ۱ بار هم نخ دندان استفاده کنید. برخی از افراد هم از تراشیدن سطح زبان با مسواک یا وسایل خاص، سعی در زدودن باکتریها و… از روی زبان دارند.
مصرف مواد غذایی مناسب در رژیم غذایی و پرهیز از مصرف الکل و تنباکو هم در جلوگیری از سفید شدن زبان نقش دارد. هر ۶ ماه یک بار هم بهتر است به دندانپزشکی مراجعه کنید و تمام موارد مشکوک دهانی را هم به اطلاع متخصص برسانید.
اگرچه دیدن سفیدی روی زبان کمی نگرانکننده است اما در بیشتر موارد این علامت نشان از مشکلی جدی ندارد. شاید این موضوع سریعا با رعایت بهداشت و مراقبتهای دهانی از بین نرود اما رعایت نکات بهداشتی در این مورد ضروری است و افراد دچار سفیدی زبان باید بهداشت را رعایت کنند. گاهی اوقات، سفید شدن زبان نشان از مشکلات جدی دارد که حتما باید تحت نظارت و درمان پزشک قرار بگیرد.
پس حتما موارد زیر را رعایت کنید
بریای جلوگیری از سفیدی روی زبان و همچنین از بین بردن بوی بد دهان رعایت توصیه های گفته شده در بالا لازم و ضروری است ، اما برای درک بیشتر اهمیت نکات گفته شده و همینطور بررسی آنها بهتر است در مورد آن موارد کمی بیشتر با هم صحبت کنیم :
۱- عادت مراقبت خوب از دهان
هم سفیدی روی زبان و هم بوی بد دهان در مرحله نخست ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. ذرات باقیمانده غذا در دهان هنگامی که بین دندان ها گیر کرده و باکتری های ایجاد کننده پلاک را در دهان جذب کنند، می توانند موجب ایجاد بوی بد و پوشش چسبنده بر روی زبان شوند. بنابراین امری مهم است که یک عادت مناسب برای مراقبت از دهان و دندان خود داشته باشید.
روزانه دو مرتبه با یک مسواک نرم، دندان ها را مسواک بزنید. اگر دندان های حساسی دارید، می توانید از خمیر دندان مناسب دندان های حساس برای نتیجه بهتر استفاده کنید. با دهان شویه مورد تایید دندانپزشکان دهان خود را بشویید و روزانه دو مرتبه استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید. همچنین صبح ها زبان خود را با یک زبان خراش تمیز کنید.
۲- مرطوب بمانید
درست مانند بوی بد، خشک ماندن دهان می تواند موجب ایجاد پوشش سفید چسبنده بر روی زبان شود. بزاق، روش خود پاکسازی خود دهان است. در نتیجه کمبود بزاق می تواند پاکسازی را کاهش داده و موجب سفیدی زبان و بوی بد دهان شود. پس برای مرطوب نگه داشتن دهان خود به شکل مداوم آب بنوشید. جویدن آدامس بدون قند مورد تایید دندانپزشکان نیز منجر به تولید بزاق در دهان می شود.
۳- از خوردن غذاهایی که از خود بو به جا می گذارند خودداری کنید
از برخی غذاهای تند مانند پیاز، سیر و ادویه جات دوری کنید. چرا که دلیل بوی بد دهان و سفیدی زبان می شوند. اگر می توانید از خوردن این غذاها به طور کامل خصوصا زمان پیش از رفتن به رختخواب خودداری کنید و یا حداقل مقدار مصرف آنها را کاهش دهید.
![]() |
حتما بخوانید : ویژگی های مهم نخ بخیه دندان |
چه مواقعی برای درمان سفیدی روی زبان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سفیدی روی زبان تنها علامت شماست، لزوما نیازی به مراجعه به پزشک ندارید، اما اگر در عرض دو هفته سفیدی روی زبان شما از بین نرفت، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید. به خاطر داشته باشید ، با مراقبت های اصولی از دهان و دندان و رعایت نکات مراقبتی در کنار مراجعات دوره ای و منظم به دندانپزشکی میتوانید از بروز بسیاری از مشکلات دهان و دندان خود جلوگیری کنید .
مراجعه و ویزیت منظم دندانپزشکی می تواند به پیشگیری از هالیتوز و سفیدی روی زبان کمک موثری کند. طبیعتا یک دندانپزشک می تواند شما را در نحوه مراقبت از دندان ها بهتر راهنمایی کند. بنابراین توصیه می شود که هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
زبان سفید و بوی بد دهان دلایل مشترک زیادی دارند زیرا غالبا بهم مرتبط هستند. اما خبر خوب اینجاست که هم هالیتوزیس و هم سفیدی زبان قابل درمان هستند. تنها کاری که باید انجام دهید، بهبود مراقبت های بهداشتی دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک است. همچنین استفاده از محصولات پیشرفته دندانپزشکی مانند مسواک برقی برای جلوگیری از بوی بد دهان و اطمینان از تمیز کردن مناسب دهان ضروری است.
اما در صورتی که دچار نشانه های جدی زیر شدید، لازم است هر چه زودتر با پزشک تماس بگیرید:
- احساس دردناک بودن زبان یا احساس سوزش زبان
- وجود زخم های باز در دهان
- مشکل در جویدن، بلعیدن یا صحبت کردن
- وجود علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن یا بثورات پوستی
به خاطر داشته باشید
نه تنها ما بلکه همه همکاران و متخصصین در حوزه بهداشت دهان و دندان ، توصیه کرده اند که رعایت نکات مراقبتی و بهداشتی همواره ضامن سلامت و بهداشت دندان های شما است ، به همین منظور توصیه میکنیم نکات زیر را با دقت رعایت کنید :
- استفاده از مسواک نرم
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
- مسواک زدن دندان ها دو بار در روز
- استفاده روزانه از دهانشویه حاوی فلوراید
- استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز
شاید بعد از خواندن این موارد با خود بگووید که شما همه این موارد را بلد هستید و حتی به درستی آن را رعایت میکنید ، اما مهم است بدانید که هستند افرادی که با تصور اینکه روش مراقبتی آنها از دهان و دندان هایشان صحیح است به روش اشتباه خود ادامه میدهند و در مدتی بعد با پوسیدگی دندان و بسیاری مشکلات دیگر به دندانپزشک خود مراجعه میکنند ، پس حتما روش صحیح موارد بالا را از دندانپزشک خود بپرسید تا به شما آموزش صحیح دهند
ثبت ديدگاه