سرطان دهان
سرطان دهان یا سرطان لثه یکی از شایع ترین سرطان ها در میان انسان هاست. این سرطان به رشد غیرقابل کنترل سلول ها در ناحیه لب، زبان، کام نرم و سخت، حلق و به طور کلی حفره دهان گفته می شود که در صورت تشخیص درست و به موقع قابل درمان است. سرطان دهان در آقایان بیش از دو برابر شایع تر از زنان است. بیشتر مبتلایان به سرطان دهان بیشتر از ۵۰ سال سن دارند اما امکان مبتلا شدن به بیماری در هر سنی وجود خواهد داشت.
مهم ترین نشانه های سرطان دهان چیست ؟
علائم سزطان دهان در افراد مختلف متفاوت است و این نشانه در هر فردی متفاوت است ولی درحالتی کلی در صورتی که یکی از علایم و نشانه های زیر را بیشتر از دو هفته داشتید حتما با دندانپزشگ خود مشورت کنید :
- دشواری در جویدن یا بلع
- یک توده یا زخم در دهان، گلو یا لب ها
- یک وصله سفید یا قرمز در دهان
- دشواری در حرکت دادن زبان یا آرواره
- کاهش وزن بی دلیل
- زخمی که بهبود نمی یابد یا خونریزی دارد
- تحریک پذیری، درد، یا توده هایی در هر قسمت دهان یا روی لب ها
این علائم ممکن است به واسطه شرایط دیگری مانند آلرژی یا یک عفونت نیز شکل بگیرند و در صورت مواجهه با آنها نباید بلافاصله نگران ابتلا به سرطان شد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا ایشان با بررسی های دقیق مشکل احتمالی را مشخص و درمان لازم را برای شما معین نماید .
چرا به سرطان دهان مبتلا میشویم ؟
عللی که میتواند باعث بروز سرطان دهان میشود ، بیشتر افرادی را تهدبد میکند که استعمال دخانیات ، سیگار برگ یا پیپ می‌کشند شش برابر از افراد غیر سیگاری در معرض سرطان دهان قرار دارند. بیشتر است ، از جمله عوامل دیگر آن میتوان به :
۱- مصرف‌کننده‌های تنباکوی بدون دود
افرادی که فرآورده‌های تنباکو را می‌جوند یا استنشاق می‌کنند ۵۰ برابر دیگران در معرض ابتلا به سرطان گونه و فک، لثه و بافت پوششی لب‌ها قرار دارند.
۲- مصرف بیش از حد الکل
احتمال ابتلا به سرطان دهان در افرادی که الکل می‌خورند حدود شش برابر دیگران است. برای حفظ سلامت خود بهتر از مصرف الکل و نوشیدنی های مشابه آن خودداری نمایید .
۳- سابقه‌ی سرطان در خانواده
سرطان دهان ممکن است به صورت موروثی مانند دیگر سرطان ها انتقال یابد.به همین دلیل است که دندانپزشک برای تشخیص این بیماری لازم است کلیه سوابق خانوادگی شما را بداند .
 |
حتما بخوانید : عوارض سیگار کشیدن برای سلامت دهان و دندان |
۴- نورمستقیم خورشید
مواجهه‌ی بیش‌ازحد با نور خورشید به خصوص در سنین جوانی. هرچند نور خورشید برای سلامت بدن بسیار مفید است ولی قرار گرفتن در معرض این نور بطور مداوم میتواند باعث بروز مشکلات بسیار شود .
۵- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
این ویروس یکی از دلایل احتمالی سرطان سلول‌های سنگفرشی بخش میانی گلو است و نکته‌ی بسیار مهم این که، بیش از ۲۵ درصد همه‌ی سرطان‌های دهان در افراد غیر سیگاری و افرادی اتفاق می‌افتد که فقط گاهی الکل می‌نوشند.
سرطان دهان را چگونه میتوان تشخیص داد ؟
برای تشخیص سرطان دهان نیاز به معاینه‌ی کامل و بررسی دقیق سابقه‌ی پزشکی است. متخصصان باید به صورت چشمی و لمسی نواحی سر، گردن، زخم های دهان و فارینژیال را معاینه کنند.
این نوع معاینه شامل معاینه‌ی انگشتی گره‌های گردنی، معاینه‌ی دو انگشتی سقف و کف دهان و زبان، و معاینه با لمس و مشاهده‌ی مخاط دهان و فارینژیال با منبع نورانی است.
استفاده از آینه‌های دهانی برای این معاینه کاملاً ضروری است. زبان باید کاملاً بیرون کشیده شود تا بتوان به طور کامل مناطق پشتی و انتهایی و پایه‌ی زبان را مشاهده کرد.
۱- بررسی سوابق پزشکی بیمار
برای تشخیص سرطان دهان باید سوابق پزشکی، خانوادگی و اجتماعی افراد را مرور کرد و برای افراد پرونده‌ای شامل رفتارهای پرخطر (مثل مصرف تنباکو و الکل)، سابقه‌ی رادیوتراپی سر و گردن، سابقه‌ی فامیلی سرطان سر و گردن، و سابقه‌ی شخصی سرطان را تشکیل شود. بیماران بالای چهل سال به علت احتمال ابتلای بیشتر به سرطان دهان باید مورد بررسی قرار گیرند.
۲- بیوپسی سرطان دهان
در صورتی که دندانپزشک بدون بررسی و معاینه کامل جسمی بیمار به تشخیص دیگری غیر از سرطان دهان دست پیدا کنند و به دنبال آن به تجویز دارو بپردازند تشخیص سرطان ممکن است چندین ماه به تاخیر بیفتد .بیمارانی که مشکل آنها بیش از ۲ تا ۴ هفته طول کشیده، باید به سرعت و بدون فوت وقت به یک متخصص مناسب ارجاع داده شوند تا تشخیص قطعی برای آنان صورت بگیرد. در صورتی که پزشک با ضایعه‌ی دهانی مواجه شود، بی‌درنگ و بدون تاخیر باید بیوپسی انجام شود.
چرا تشخیص به موقع سرطان دهان اهیمت دارد؟
این یک واقیت غیر قابل انکار است که تشخیص به مموقع در بیشتر انواع سرطان ها عاملی کلیدی محسوب می شود. درمان سرطان دهان به طور معمول شامل استفاده از ترکیبی از روش های درمانی مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی می شود که در مراحل اولیه سرطان اثربخشی بهتری دارند. اگر سرطان به مناطق دیگر گسترش یافته باشد، روند درمان بسیار دشوارتر می شود.
اگر سرطان به بافت های اطراف گسترش نیافته باشد، نرخ بقای ۵ سال پس از درمان برای سرطان دهان از ۷۵ تا ۹۳ درصد است. این ارقام در صورت گسترش سرطان به بافت های اطراف کاهش می یابند. به همین دلیل است که میگوییم تشخیص به موقع بسیار مهم و کلیدی است .
چگونه سرطان دهان را میتوان درمان کرد ؟
در صورتی که این سرطان به موقع تشخیص داده شود و حتی زمانی که در دوران اوج آن باشد ، برای درمان آن از از روش های مثل موارد زیر استفاده میشود :
۱- جراحی
یکی از اولین روش های درمان اسن نوع از سرطان از طریق جراحی دهان بیمار می‌باشد. بسته به موقعیت تومور معمولا برای تخلیه راحت تومور برش کوچکی در ناحیه گردن و یا خط فک بیمار ایجاد میشود. بعد از خارج کردن تومور، ناحیه جراحی شده دهان باید بازسازی شود. در چنین شرایطی، جراح با کمک فلاپ یا پدیکل اقدام به بازسازی ناحیه جراحی شده میکند.
۲- پرتو درمانی
پرتو درمانی بدون آسیب رساندن به بافت‌های سالم، در اندک زمان میتواند بافت‌های سرطانی دهان را با دقت درمان کند. دو نوع رایج پرتو درمانی شامل پرتو درمانی خارجی و براکی‌تراپی است.
 |
حتما بخوانید : جرمگیری دندان چونه انجام میشود ؟ |
۳- شیمی درمانی
شیمی درمانی که اغلب با پرتو درمانی همراه است با استفاده از داروهای ضدسرطان موجب تخریب سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن می‌گردد. برای حمله به سلول‌های سرطانی در مراحل مختلف چرخه رشد و کاهش احتمالی مقاومت دارویی، ممکن است داروهای مختلف شیمی درمانی با یکدیگر ترکیب شده و مورد استفاده قرار گیرند.
۴- دارو درمانی
دارو درمانی با مداخله در رشد سلولی در سطح مولکولی موجب از بین رفتن سلول‌های سرطانی میشود. ممکن است در درمان سرطان دهان، دارو درمانی با شیمی درمانی و پرتو درمانی همراه باشد.
برای حفظ سلامت خود فراموش نکنید ؟
در صورتی که برای سلامت و بهداشت دهان خود اهمیت قائل هستید ، کافی است این نکات را رعایت کنید تا سلامت خود را در مقابل سرطان دهان تضمین کنید . کافی است به کمک آینه و چراغ‌قوه لب‌ها و قسمت جلویی لثه را ببینید و لمس کنید. سرتان را به سمت عقب بگیرید و سقف دهان خود را لمس کرده و به آن نگاهی بیندازید.
به پوشش داخلی گونه‌ها و قسمت‌های عقبی لثه هم توجه کنید. زبان‌تان را بیرون بیاورید و به تمام سطوح نگاه کنید ، سقف دهان، انتهای گلو، زیر فک و دو طرف گردن را لمس کنید تا ببینید توده یا برآمدگی غدد لنفاوی در این نواحی دیده میشود یا خیر.
درصورتی‌که هرگونه علائم سرطان دهان یا تغییری در نواحی نام‌برده مشاهده کردید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. هر چقدر هم خودتان دست به معاینه بزنید و اوضاع را بررسی کنید، باز هم ممکن است زخم یا لکه‌هایی خطرناک و ریز از دیدتان دور مانده باشند. هر ۳ سال یکبار برای چکاپ نزد دنداپزشک بروند. افراد بالای ۴۰ سال هم باید به‌طور سالیانه برای معاینه‌ی دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه کنند. با مراجعه به دندانپزشک از او بخواهید که وضع دهان و دندان را معاینه کند. هر چقدر زودتر متوجه وجود سرطان بشوید، موفقیت درمان بیشتر خواهد شد.
ثبت ديدگاه