رویش دندان و اهمیت مراقبت از دندان کودکان

رویش دندان

رویش دندان برای اولین بار در ۶ ماهگی است . در این دوره دندان شیری که دو دندان وسط فک پایین است بعنوان اولین دندان های دیده میشوند . زمان طبیعی برای شروع رویش دندانهای شیری بین ۵ تا ۷ ماهگی است ولی یک کودک ممکن است خیلی زودتر از این موعد دندان درآورد مثلا در یک ماهگی و یا شروع رویش دندانهای او تا سن یک سال و نیمگی به تاخیر بیفتد که طبیعی است .

بیرون آمدن دندانها غالبا هیچگونه درمان و دخالتی لازم ندارد اما گاهی ناآرامی و گریه کودک سبب نگران والدین میشود . اولین نشانه دندان درآوردن ، قرمزی تدریجی لثه محل رویش و بی تابی و بی قراری کودک است . معمولا در این دوران دست و هرچیز دیگر را به دهان خود میبرد . بزاق دهانش زیاد میشود . کم اشتهای ، بی خوابی ، گریه و حتی تب از جمله علائم دیگر رویش دندان در کودک است .

اهمیت دندان شیری

دندان های شیری نقش مهمی در توسعه و شکل گیری فک و دهان دارند. در واقع دندان های کودک طول قوس در فک را حفظ کرده و جایگزین دائمی دندان ها بر اساس دندان های اولیه ایجاد می شود. دندانهای اولیه راهنمایی هایی برای مسیر رشد دندان های دائمی ارائه می دهند. همچنین عضلات فک و تشکیل استخوان فک به دندان های شیری بستگی دارد تا فاصله مناسب دندانهای دائمی را حفظ کند. ریشه دندان های اولیه باعث پیدایش دندان های دائمی می شود. دندان های اولیه برای رشد گفتار کودک ، برای لبخند کودک و در جویدن غذا نقش مهمی دارند .

چگونه فرزندانمان دندان شیری سالمی داشته باشند.

یکی از معضلاتی که اکثر افراد با آن رو به رو هستند پوسیدگی دندان های اولیه است . بر اساس آماری که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده است بین ۶۰ تا ۹۰ درصد افراد در سراسر جهان با مشکل پوسیدگی دندان های اولیه رو به رو هستند و این مقوله یک مشکل عمومی است .

با توجه به اینکه شکل گیری دندان اولیه از دوره جنینی آغاز می شود اولین قدم در ارتقا سلامت دندان شیری اطفال، حفظ مراقبت مادر است. زیرا سلامت و تغذیه مادر بر کیفیت شکل گیری اندام های استخوانی، به خصوص دندان نوزاد بسیار موثر است بنابراین وضعیت روحی، دارو ها و موادی که مادر مصرف می کند اهمیت بالای در سلامت دندان های شیری فرزند در حین بارداری دارد.

حتما بخوانید : ترس کودکان از دندانپزشکی چه علتی دارد ؟

مقوله بعدی اثر پوسیدگی دندان مادر بر فرزند است. از آنجا که میکروب های پوسیدگی می تواند از طریق دهان مادر به فرزند انتقال یابد  پوسیدگی دندان های مادر در خرابی دندان فرزند نقش بسزای دارد زیرا مادر بیشتر ارتباط دهانی را از لحاظ محبت و بوسیدن با فرزند دارد. بنابرای مادرانی با دندان های سالم یا حداقل فاقد پوسیدگی دارای فرزندانی با دندان های سالم تر هستند.

توصیه دیگر برای ارتقا سلامت دندان های اولیه مراجعه و چکاپ دندان های اطفال است. اولین چکاب از دندان های اطفال باید در سن ۱ سالگی توسط متخصص دندان پزشک اطفال صورت پذیرد . این مراجعه هم سبب پیشگیری در پوسیدگی دندان های شیری شود و هم در صورت لزوم ترمیم های اولیه برای دندان­های  طفل را صورت دهد تا از ازدیاد پوسیدگی و خرابی سایر دندان های جلوگیری شود. باید توجه داشت چکاب دندان اطفال باید بیش از چکاب دندان های افراد بالغ باشد. زیرا دندان های شیری بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند .

چگونه مراقب دندان های شیری باشیم

بیرون آمدن دنداها غالبا هیچ گونه درمان و دخالتی نیاز ندارد. اما گاهی نا آرامی و گریه کودک اسباب نگرانی والدین می شود.  اولین نشانه دندان درآوردن، قرمزی تدریجی لثه محل رویش است. کودک معمولا بی تاب و بی قرار و تحریک پذیر مشود. دست و هر چیز دیگر را که به دستش می رسد به دهان خود می برد. بزاق دهانش زیاد می شود.کم اشتها شده و خوب غذا نمی خورد، زیاد گریه می کند نا آرام و بی خواب می شود. گاهی مختصر تب می کند. (علایمی مانند اسهال نشانه دندان در آوردن تلقی نمیشود زیرا هیچ دلیل علمی برای ارتباط این دو پدیده وجود ندارد) برای آرام کردن کودک با یک انگشت تمیز لثه را ماساژ دهید.

ماساژ ملایم لثه با یک فلز سرد مانند پشت قاشق چای خوری در کاهش ناآرامی او می تواند مفید تر باشد. می توانید یک تکه یخ کوچکی را در پارچه ی تمیز پیچیده و روی لثه متورم بمالید. این کار حتما با دقت و احتیاط انجام شود. گاهی اوقات کودک با گاز گرفتن یک تکه نان یا اجسام سخت احساس آرامش می کند. حلقه های لاستیکی مخصوصی نیز وجود دارد که با گذاشتن در یخچال می توان به کودک داد تا گاز بگیرد.

کودک تقریبا هر ۶ ماه یک بار ۴ دندان در می آورد و تا پایان سه سالگی رویش ۲۰ دندان شیری که ۱۰عدد در فک بالا و ۱۰ عدد در فک پایین است کامل می شود. بعضی از والدین از فاصله بین دندان های شیری فرزندشان نگران هستند و سوال می کنند، وجود فاصله بین دندان های شیری معمولا طبیعی است و نباید موجب نگرانی باشد ، که عمدتا این فاصله بین دندان های شیری قدامی فک بالا و پایین دیده می شود.

راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان های شیری

علاوه بر رعایت دقیق بهداشت دهانی و تغذیه ی سالم موارد:

• مقاوم سازی دندان ها توسط فلورایدتراپی
• فیشورسیلانت تراپی
• درصورت لزوم ترمیم دندان های شیری
• چکاپ های دوره ای منظم ۳ الی ۶ ماه یکبار

از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند.

در خصوص دندان های قدامی شیری باید یادآوری کرد که این دندان ها می توانند در معرض ضربه های ناخواسته قرار گرفته و آسیب ببینند. این آسیب ها می توانند از یک لب پر شدن ساده تا شکستگی وسیع تاج دندان و یا حتی ریشه ی دندان متغیر باشد.

حتما بخوانید : کشیدن دندان چه الزامی دارد ؟

فراموش نکنید

دندانهای شیری کودکان شما با ارزشند زیرا کودکان برای جویدن ،صحبت کردن و همچنین برخورداری از ظاهری زیبا به قدرت و سلامت دندان های شیریشان نیازمندند. دندان های شیری در جویدن و تغذیه کودک که در سن رشد است بسیار حیاتی است و نیود آن ممکن است کودک را دچار سوتغذیه کند از طرفی نداشتن دندانهای قدامی شیری میتواند در تکلم کودک اخلال ایجاد کند. زیرا تلفظ بسیاری از حروف با برخورد زبان با این دندان های قدامی شکل میگیرد.به علاوه دندان های شیری کودکان فضای لازم را بری رویش دندان های دایمی حفظ میکند

والدین لازم است بدانند

از آنجایی که رویش دندان های شیری در تغذیه و رشد کودکان نقش بسزایی داشته و نیز راهنمای رویشی مهمی برای رویش دندان های دائمی در موقعیت صحیح هستند، باید تلاش های بیشتری جهت حفظ و نگاهداری دندان های کودکان (قدامی یا خلفی) بعمل آید. این در حالیست که متاسفانه والدین تا قبل از ابراز درد دندان توسط کودک، مراجعه به دندانپزشک کودکان را الزامی نمی دانند.

از آنجا که پوسیدگی دندان بیماری قابل پیشگیری توصیف می شود، توصیه می شود سلامت دهان و دندان کودکان با رعایت بهداشت دهانی – دندانی صحیح و نیز تغذیه ی مطلوب، دور از دسترس نمی باشد. بدیهی است چکاپ های دوره ای ۳ الی ۶ ماهه بسته به نظر دندانپزشک کودکان و نیز شرایط دهانی – دندانی کودک نقش بسزایی در حفظ سلامت دندان ها و نیز انجام پیشگیری های لازم و درمان های به موقع دارند.