در رفتگی فک چه نشانه های و علایمی دارد ؟

در رفتگی فک

در رفتگی فک یا شکستگی فک به معنی وجود شکستگی در استخوان فک پایین است اما در رفتگی فک به معنای تغییر مکان دادن فک تحتانی است. در واقع در شکستگی و در رفتن استخوان فک مفصلی که فک پایین را به جمجمه متصل می‌کند آسیب می‌بیند این مفصل که در دو طرف وجود دارد.مفصل گیجگاهی ‌زیرواره‌ای (temporomandibular joint, TMJ) نام دارد.

هر کدام از این آسیب‌های فک بر اثر عوامل مختلفی همچون ضربات شدید به صورت رخ می‌دهند. کشیدن بیش از حد فک در هنگام خمیازه کشیدن یا گاز زدن غذا هم می‌تواند باعث در رفتگی فک شود.

شکستگی و در رفتن استخوان فک باعث درد شدید در فک شده و حرکات آن را محدود می‌کند، همچنین مشکلاتی برای غذا خوردن و تنفس بیمار هم ایجاد می‌شود. شکستگی فک باعث ورم صورت و تورم شده در حالی‌که در در رفتگی، فک پایین به نسبت جمجمه تغییر مکان می‌دهد. اقدامات درمانی فوری برای کم کردن مشکلات و سرعت بخشیدن به فرایند درمان بسیار ضروری است.

استخوان فک از دو بخش تشکیل می شود

در یک تعریف ساده میتوان اینگونه گفت که دو مفصل گیجگاهی زیر آرواره ای، فک پایین شما را به جمجمه تان متصل می کنند. مانند سایر مفاصل بدن، این مفصل نیز از دو استخوان جدا از هم که به واسطه احاطه شدن توسط وتر (تاندون) های عضلانی در کنار هم ثابت می شوند تشکیل شده است.

سر استخوان فک شما در زیر چانه تان قرار دارد و این استخوان تا زیر گوش امتداد می یابد. این استخوان دارای دو جز اصلی است، جز اول استخوان آراواره ای زیرین است که بخش متحرک و پایینی فک است که تکیه گاه دندان های شما است و استخوان آرواره ای زبرین که فک بالایی را تشکیل می دهد و همواره ثابت است.

بنابراین :

اتصال این دو بخش ساختاری لولا دار را شکل می دهد که حرکات لازم برای غذا خوردن، صحبت کردن و خمیازه کشیدن را ممکن می کند. استخوان های فک ما به کمک عضلاتی که به آنها متصل هستند می توانند به خوبی جلو، عقب، بالا و پایین بروند و البته درست به همان روانی که استخوان فک می تواند بالا و پایین برود می تواند به طرفین نیز حرکت کند.

بخشی از استخوان آرواره فک زیرین که معمولا دررفتگی ها در آن ناحیه روی می دهد کندیل نام دارد، کندیل استخوان کوچکی است که می چرخد و باز شدن فک را ممکن می کند. این بخش از استخوان ثبات خود را به کمک هماهنگی وتر های عضلانی، عضلات و سایر بخش های استخوان فک حفظ می کند. اگر ضربه ای به فک وارد شود، کندیل یا غضروفی (دیسک مفصلی) که باعث نرم تر بودن یک سمت از استخوان می شود می تواند در برود.

حتما بخوانید : تغییر رنگ دندان چه زمانی ایجاد میشود ؟

علائم در رفتگی فک 

علائم در رفتگی فک با شکستگی فک تفاوت‌هایی دارد. درد یک عامل اصلی است و زمانی که فرد دهان یا بدن خود را حرکت می‌دهد، بدتر خواهد شد. دیگر علائم در رفتگی فک عبارتند از:

۱- صدا دادن فک پایین:

اولین علامت در رفتگی فک صدا ی تق تق است که ساییدگی یا ترکیدگی درهنگام باز کردن دهان در افراد مبتلا به سندروم مفصل گیجگاهی فکی شایع است. این صدا دادن فک پایین ممکن است همراه با درد باشد یا نباشد. محققان بر این باور هستند که اغلب افرادی که فک آنها صدا می دهد، احتمالا دچار در رفتگی دیسک شده اند. با این حال، آنها همچنین خاطر نشان می سازند که تا زمانی که در رفتگی دیسک هیچ نوع درد یا مشکلات مرتبط با حرکت فکی ایجاد نکند، به درمان نیازی ندارد.

۲- قفل شدن فک پایین:

مفصل فک مشابه مفصل کروی گودالی است، با این استثنا که خود گودال قابل حرکت است. مفصل فک گاهی اوقات در یک وضعیت باز یا بسته قفل می شود. ممکن است به دلیل قفل شد مفصل فک یا به دلیل درد، برای باز کردن دهان خود به مشکل بر بخورید.

۳- گوش درد:

شاید فکر کنید که دچار عفونت گوش شده اید، اما گوش درد ممکن است با التهاب مفصل فک یا التهاب عضلانی مرتبط است. درد ناشی از این بیماری معمولا در جلو یا زیر گوش احساس می شود.

۴- سردرد:

افراد مبتلا به سندروم مفصل گیجگاهی فکی اغلب سردرد را گزارش می دهد. دندان پزشک می تواند تعیین کند که آیا علائم سردرد مخصوص شما ناشی از بیماری سندروم مفصل گیجگاهی فکی است یا خیر. در بعضی از موارد، برای کمک به تشخیص و درمان سردردهای مخصوصی که با این بیماری مرتبط نیستند، باید با پزشک مشورت کنید.

۵- سفتی و درد در هنگام صبح:

در صورتی که عضلات شما در حین برخاستن از خواب سفت باشد، و درد صورت داشته باشید. علامت این است که در خواب دندان قروچه می کنید. فشار دادن یا دندان قروچه رفتن باعث خستگی بیش از حد عضلات و منجر به درد می شود.

۶- مشکل هنگام غذا خوردن:

شاد ندانید اما نحوه غذا خوردن شما میتواند باعث در رفتگی فک شود ، بهتر است بدانید که ممکن است در نتیجه تغییر در نحوه گاز گرفتن، نحوه قرار گرفتن دندان های بالایی و پایینی در یکدیگر در بلعیدن به مشکل برمی خورید. این تغییر ممکن با سندروم مفصل گیجگاهی فکی مرتبط باشد که خود یکی از علایم و نشانه های شایع در رفتگی فک است .

۷- بیماری ها و آسیب دیدگی های مرتبط قبلی:

آسیب دیدگی مفصل فک یا آسیب دیدگی مرتبط با چندین سال قبل منجر به علائم سندروم مفصل گیجگاهی فکی می شود. آرتروز در مفصل همچنین ناشی از آسیب دیدگی است. آرتریت از قبل بر مفاصل دیگر تاثیر گذاشته است که بر مفصل کف نیز می تواند اثر بگذارد و منجر به سندروم مفصل گیجگاهی فکی شود.

۸- علائم دیگر:

علاوه بر قفل شدن فک و صدا دادن فک پایین احساس پر بودن یا زنگ زدن در گوش گاهی اوقات با سندروم مفصل گیجگاهی فکی مرتبط است. در این موارد، مشاوره با پزشک متخصص گوش،حلق و بینی برای تشخیص نهایی موثر است.

تشخیص دررفتگی و شکستگی استخوان فک 

برای تشخیص در رفتن استخوان فک و شکستگی فک پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• پرسیدن شرح حال بیمار 
• معاینه فیزیکی 
• گرفتن عکس رادیولوژی اشعه ایکس 

اگر در رفتن ساده باشد یک جراح فک و صورت و یا یک دندانپزشک می‌تواند آن را درمان کند. اما شکستگی‌های شدید نیاز به درمان توسط‌ جراح فک و صورت دارد. 

حتما بخوانید : پوکی استخوان و ایمپلنت چه رابطه ای با هم دارند

امکان دارد هنگام خمیازه کشیدن، خندیدن یا حین یک جلسه درمانی طولانی مدت دندان پزشکی، دچار دررفتگی فک شویم؟

در ناحیه فک واکنشی وجود دارد که وقتی عضلات از حدی بیشتر کشیده شوند، حرکت آن را متوقف و از دررفتن فک جلوگیری می کنند. گاهی پس از کارهای درمانی دندان پزشکی که فرد باید دهان خود را به مدت طولانی باز نگه دارد، فرد بعد از اتمام کار حس می کند نمی تواند دهان خود را بیشتر از حدی باز کند. این مشکل در رفتگی فک نیست بلکه بافتی همبند که در ناحیه فک و کف جمجمه قرار دارد، از جای خود در رفته است که یا خودبه خود به حالت اول بازمی گردد یا دندان پزشک با روش هایی می تواند آن را اصلاح کند. اگر در رفتگی فک حاد باشد، باید به جراح فک مراجعه کرد تا فک را جا بیندازد و ببندد تا حرکتی نداشته باشد

درمان در رفتگی فک چگونه است ؟

دندانپزشک می تواند در رفتگی فک را با استفاده از دست انجام داده و فک را به موقعیت اول خود برگرداند و آن را درمان کند. این همان چیزی است که پزشکان از آن به عنوان احیاء دستی نام می برند.

برای انجام احیای دستی در رفتگی فک ، دندانپزشک انگشتان شست خود را در پشت دندان های پایین و درداخل دهان قرار می دهد و سایر انگشتانش را در زیر فک می گذارد و با فشار مداوم بر روی فک، آن را به عقب حرکت می دهند.

در برخی موارد، دکتر ممکن است از بانداژ بارتون استفاده کند. این بانداژها نوارهای حمایتی هستند که اطراف سر و فک قرار می گیرند. این کار باعث محدود شدن دامنه حرکتی فک می شود و تا زمان بهبودی، فک را تقویت و پشتیبانی می کند و ممکن است پس از چند روز استفاده، ساییده شود.

پزشک همچنین ممکن است از شما بخواهد که از باز کردن بیش از حد دهان برای خمیازه کشیدن یا هر گونه کشیدگی فک برای یک دوره خاص پس از درمان، خودداری کنید زیرا حرکات شدید فک، می تواند روند بهبودی را به تاخیر بیاندازد یا باعث آسیب بیشتر شود.

در موارد شدیدتر، جراحی یک گزینه است. به عنوان مثال، کاهش اندازه رباط ‌ها در اطراف فک می تواند به سفت شدن مفصل فک و جلوگیری از آسیب ‌های بیشتر کمک کند.