درد فک
درد فک و اذیت و آزاری که این درد برای شما به همراه دارد جزو یکی از مشکلات رایج در بسیار از افراد است ، شما با آگاهی و بررسی علل و عوامل ایجاد آن میتوانید بطور مشهودی از بسیاری از این علل جلوگیری کرده و حتی این مشکل را درمان کرد . متخصصان معتقدند که هرگز نباید از درد مفاصل و استخوان های فک، به خصوص زمانی که طولانی مدت به آن مبتلا هستیم چشم پوشی کنیم چرا که برخی مواقع این درد در ناحیه فک پایین خطرناک است و ممکن است به مشکلات قلبی مربوط باشد پس با مطالعه دقیق و کامل در این زمینه از علل آن بیشتر بدانید و حتما با دندانپزشک خود در این زمنه مشورت کنید .
دلایل درد در ناحیه فک چیست ؟
این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که هر دردی که بیش از چند ساعت طول بکشد یا مکررا روی بدهد نیازمند بررسی‌های پزشکی است. راهکار‌های متفاوتی برای درمان فک وجود دارد که بیشتر آنها شامل درمان‌های دندانپزشکی میشوند. اولین قدم می‌تواند مراجعه به دندانپزشک باشد تا اگر علت درد، ناترازی فک، بد جویدن یا هر گونه مشکل دهانی و دندانی است اقدامات درمانی انجام شود. همچنین دندانپزشک می‌تواند مشخص کند آیا درد ناشی از مشکلی در استخوان یا عصب است و آیا بافت اطراف فک مشکلی دارد یا نه.
در حالت کلی برخی از علل و عواملی که باعث ایجاد این درد میشوند ، عبارتند از :
۱- TMD
اختلال مفصل گیجگاهی – فکی یا TMD یا TMJ، مفاصلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که استخوان فک را به جمجه وصل می‌کند. اختلال مفصل گیجگاهی – فکی یکی از شایع‌ترین علل فک درد است که از ویژگی‌های آن، درد و محدودیت حرکت می‌باشد. این بیماری خطرناک نیست، اما علائم آن می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری موجب درد و حساس شدن در ناحیه‌ی فک، گردن، شانه‌ها، صورت و گوش میشود. اما نشانه‌ها فراتر از درد هستند.
د راین عارضه ، فک ممکن است قفل شود، صدای ترق و تروق در گوش شنیده شود یا فک هنگام باز و بسته شدن صدا بدهد و یک طرف صورت متورم شده و جویدن را سخت کند. دندانپزشک می‌تواند با معاینه، TMD را تشخیص دهد. درمان‌های رایج برای این بیماری شامل دارودرمانی، استفاده از نایت گارد و درمان‌های دندانپزشکی برای اصلاح مشکلات جویدن و تعدیل کردن سطوح جویدن باشد. بیمار می‌تواند راهکار‌های خانگی مانند کمپرس سرد یا گرم را در پیش بگیرد و یا از ریلکسیشن درمانی برای کنترل درد استفاده کند.
۲- دندان قروچه
دندان قروچه کاری است که ممکن است وقتی بیدار هستید انجام دهید، اما اغلب در خواب این کار را می‌کنید و به دندانها آسیب می‌زنید و دچار درد فک می‌شوید. دندان قروچه به دلیل ترکیبی از فاکتور‌های فیزیکی، روانی و ژنتیکی روی می‌دهد. سایر علل ممکن شامل استرس و اضطراب، یک سری از بیماری‌ها مانند پارکینسون، عوارض جانبی داروها، ناترازی فک پایین و دندان‌های بالا، عادت به اینگونه تمرکز کردن و پرتحرک و تهاجمی بودن میشود.
دندان قروچه‌های شدید به دندانها آسیب می‌زنند و با تخریب مینای دندان، عاج را نمایان می‌کنند، موجب حساسیت دندانها میشوند، سر درد ایجاد می‌کنند و باعث اختلالات فک میشوند. بیمار می‌تواند از محافظ دهانی برای جدا کردن دندانها استفاده کند.
۳- بیماری لثه
بیماری لثه یا عفونت بافت و استخوان اطراف دندانها به دلیل ضعف در بهداشت دهان و دندان، تغییرات هورمونی، دیابت و سیگار کشیدن روی می‌دهد. هر چند این مشکل دهانی مستقیما فک را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، اما درد آن می‌تواند به آرواره نیز برسد. اگر با هر گونه علامتی از بیماری پریودنتال شامل تنفس بدبو، درد هنگام جویدن، حساسیت دندانها، شل شدن دندانها، تورم و خونریزی لثه‌ها مواجه شدید، هر چه زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
 |
حتما بخوانید : لق شدن دندان کودکان را جدی بگیرید |
۴- پوسیدگی دندان
شاید فکر کنید پوسیدگی دندان فقط خود دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما واقعیت این است که می‌تواند موجب فک درد هم بشود. آبسه دندان زمانی روی می‌دهد که پالپ (یا مغز دندان) یا عصب دندان به دلیل پوسیدگی درمان نشده دچار عفونت میشود. عفونت می‌تواند از دندان به ریشه و سپس به بافت استخوان برسد. چکاپ‌های منظم دندانها کمک می‌کند پوسیدگی دندان، درمان نشده باقی نماند.
۵- فشار دندان عقل
دندان عقل که بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی در می‌آید، می‌تواند برای فک مشکل ایجاد کند، مخصوصا اگر نهفته باشد. دندان عقل کاملا نهفته یا تا حدودی نهفته ممکن است عفونت کند باعث درد و تورم شود. حتی بعد از جراحی و خارج کردن دندان عقل هم مدت‌ها طول می‌کشد عفونت برطرف شود و ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک هم باشد. در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی جهت خارج کردن عفونت باشد.
۶- درد سینوس‌ها
عفونت‌های سینوسی، آلرژی و سرماخوردگی می‌تواند در فک ایجاد درد کند. درمان سینوزیت می‌تواند این مشکل را هم برطرف کند. پس با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی میتوانید درد فک‌تان را به طور غیرمستقیم درمان کنید.
۷- برخی از انواع سرطان
برخی از انواع سرطان، از جمله سرطان دهان، ممکن است باعث درد فک شود. سایر سرطانهای دیگر شامل کارسینوم ، مولتیپل میلوما، استئوسارکوم، تومور سلول های غول پیکری و سرطان متاستاتیک (سرطان است که از جاهای دیگر در بدن گسترش یافته است).
۸- حمله قلبی
درد فک ممکن است یک حمله قلبی را نشان دهد. درد معمولا به طور ناگهانی شروع می شود و ممکن است همراه با افزایش درد قفسه سینه همراه باشد و بر گردن و فک تاثیر بگذارد. دشواری تنفس، اضطراب و عرق نیز ممکن است رخ دهد.
نشانه های حمله قلبی
- درد در مرکز قفسه سینه که اغلب به سمت چپ (بازو و فک معمول تر است) منشعب می شود.
- تنگی نفس و در نهایت اختلال در تنفس
- تعرق زیاد
- سرگیجه و از دست دادن هوشیاری (گاهی)
- تهوع و گاهی استفراغ
- سایر علل درد فک پایین
- علل درد فک پایین و نشانه های آن
- مشکلات مانند آرتریت یا سینوویت در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
- دیسپلازی فیبری در فک پایین
- وجود توده بدخیمی (سرطان) در اندام هایی که در همسایگی فک قرار دارند.
- مشکلات موجود در غدد بزاقی مانند اریون
- مشکلات عضلانی فک مانند تریسموس
- التهاب لثه یا پریودنتیت
- مشکلات گوش مانند عفونت گوش
۹- عفونت گوش
یکی از علت درد فک می تواند در اثر عفونت گوش مشاهده شود. عفونت گوش در کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. با این حال، این عفونت می توانند در هر سنی رخ دهند و باعث درد گوش شوند. احساس پریشانی یا فشار در گوش؛ از دست دادن شنوایی؛ از دست دادن تعادل؛ تهوع و استفراغ؛ و، گاهی اوقات، زهکشی گوش. مانند سینوزیت، عفونت های گوش اغلب پس از داشتن یک ویروس سرد رخ می دهد.
۱۰- شکستن استخوان فک
شکستن استخوان فک یکی از شایع ترین دلایل درد فک پایین است. این شکستگی بر اثر ضرباتی که به صورت در طی تصادفات، ضرب و جرح و صدمات ورزشی وارد می شود، رخ می دهد. با توجه به علل ذکر شده برای شکستگی فک، جای تعجب نیست که بدانید در مردان احتمال شکستگی فک پایین، ۳ برابر بیش تر از زنان است.
ماهیت شکستگی در استخوان فک، با شکستگی ایجاد شده در سایر استخوان ها بدن، متفاوت است. شکستگی که در فک ایجاد می شود موجب خردشدن نمی شود بلکه استخوان ممکن است در پوست نفوذ کند و از بیرون دهان قابل رویت باشد (شکستگی ساده)، تنها ترک بخورد و یا در بافت دهان وارد شود (شکستگی ترکیبی).
نشانه های شکستگی استخوان فک
- درد فک که با حرکاتی مثل باز کردن دهان، صحبت کردن و یا غذا خوردن بدتر می شود.
- تورم صورت و معمولا کبودی
- خونریزی از پوست یا داخل دهان (ناشی از شکستگی مرکب)
- حرکت فک محدود است.
- درد در محل شکستگی
- تغییر شکل صورت در اطراف شکستگی
۱۱- در رفتگی فک پایین
در رفتگی فک پایین که در آن فک، از محل خود در فک گیجگاهی که در آن به جمجمه وصل شده است، خارج می شود، یکی دیگر از علل درد فک پایین است.
این در رفتگی تاثیر قابل توجهی در ظاهر صورت ایجاد می کند و ممکن است به مشکلات مزمن مفاصل مربوط باشد. گاهی اوقات فک، در زمان باز کردن دهان، از حالت طبیعی خود خارج شده و لغزش دارد. در این حالت خطر در رفتگی فک زیاد است. علائم در رفتگی فک گاهی با شکستگی مشترک است. این علائم عبارتند از:
- تغییر شکل صورت
- درد
- حساسیت به لمس
- شنیدن صدای تق و تق (صدای کلیک) با حرکت فک
 |
حتما بخوانید : ترک خوردن زبان چه نشانه و علتی دارد ؟ |
البته تفاوت عمده ای که بین شکستگی فک و در رفتن آن وجود دارد این است که، در شکستگی ممکن است خونریزی از داخل درهان نیز ایجاد شود ولی در رفتگی خونریزی ندارد.
درد فک چگونه تشخیص داده میشود ؟
معمولا برای تشخیص علت اصلی درد فک و صورت، دکتر باید معاینات و آزمایشات زیر را انجام دهد. تا با بررسی این موارد بتواند علت را به درستی تشخیص و درمان مناسب با آن را تجویز نماید.
- معاینه فیزیکی، شامل بررسی استخوان‌های گردن، فک، دهان، واکنش‌های عصبی و ماهیچه‌ها
- سابقه و تاریخچه بروز درد
- آزمایشات خون شامل سدیمانتاسیون (رسوب گلبول قرمز ESR) و …
- تصویر برداری اشعه ایکس و MRI
به خاطر داشته باشید
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و هر چه علایم و شواهد بیماری زودتر بررسی و مورد درمان قرار گیرد ، شما کمتر اذیت خواهید شد پس در صورتی که علائم زیر را تجربه می کنید، لازم است که به دنبال مراقبت پزشکی برای درد فک پایین باشید، مانند:
جواب نگرفتن از درمان های خانگی برای درمان درد فک پایین.
درد فک پایین که با روتین روزمره تداخل دارد.
حرکات نامرتب فک.
مفاصل فک در هنگام حرکت صداها تولید می کنند.
درد گردن و یا بالای کمر.
درد چشم.
سردرد.
زنگ در گوش.
مشکلات دندانی، از جمله دندان های شکسته یا خراب.
در چنین موادری حتما لازم است افراد با یک دندان پزشک در مورد درد فک خود صحبت کنند. تا بهترین روش درمانی برای آنها مشخص گردد .
ثبت ديدگاه