خلال دندان و معایب آن برای سلامتی دندان ها

خلال دندان

خلال دندان به عنوان یکی از ابزارهای مرسوم برای تمیزی دندان ها و برداشتن مواد غذایی باقی مانده در بین دندان ها شناخته میشود . ابزاری که قدمتی طولانی داشته و همواره از آن استفاده شده است . اما یک سوال مطرح است آیا استفاده از انواع مختلف خلالها میتواند جایگزین مناسبی برای نخ دندان باشد و یا بهتر بگوییم آیا استفاده از خلال به اندازه استفاده از نخ دندان میتواند دندان های شما به خصوص مواد غذایی باقی مانده در بین دندان ها را پاک کنند .

این ها سوالانی هستند که گاها برخی از مراجعین و کاربران مطب دندانپزشکی خورشید از ما میپرسند و به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در مورد این وسیله اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهیم و به شما نشان دهیم که استفاده از این وسیله هرچند ممکن است در ظاهر برای تمیزی دندان های شما کارساز باشد اما میتواند به راحتی باعث بروز مشکلات بسیار زیادی برای سلامتی دندان های شما شود ، پس ما همراه باشید .

تاریخچه خلال دندان

باید بدانید که خلال دندان دارای قدمتی طولانی است ، این وسیله کاربردی که در زبان فارسی به آن ” دندان کاو ” هم‌ می گویند قطعه کوچکی است که از چوب ، پلاستیک ، بامبو و … ساخته می شود و برای خارج کردن مواد غذایی باقی مانده بین دندان به کار می رود.

از بررسی جمجمه ها و فسیل های انسان های گذشته مدارکی به دست آمده است که نشان می دهد اولین ابزاری که انسان ها برای پاکیزه کردن دندان خود از آن استفاده می کردند، تکه های ظریفی از چوب درختان بوده است.

هم چنین اولین مسواک های ساخته شده هم از چوب درخت مخصوصی بوده است؛ این امر نشان از قدمت و عمر زیاد استفاده از خلال، به عنوان ابزاری برای بهداشت دهان و دندان توسط انسان ها دارد. البته باید این نکته را مدنظر داشته باشید که علت استفاده زیاد از این وسیله در گذشته عدم وجود نخ دندان و یا مسواک های امروزی به منظور تمیز کردن دندان ها بوده است .

خلال دندان چگونه تولید می شود؟

ابتدا کنده‌های درختان مخصوصی که قطع شده‌اند را به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها می‌آورند. کنده‌های سنگین این درختان به وسیله دستگاه‌هایی که چنگک مانند هستند برداشته شده و به دستگاه پوست کن منتقل می‌شوند. بعد از این مرحله کنده‌ها که به طور صاف و دقیقی پوست آن‌ها کنده شده به دستگاه برش دهنده منتقل می‌شوند و این دستگاه کنده‌ها را به صورت ورقه‌های کاغذ جدا جدا برش می‌دهد.

سپس این ورقه‌های باریک را به صورت یک حلقه فشرده و توپر چوبی در می‌آورند. وزن هر یک از این حلقه‌های فشرده حدود یک و هشت دهم کیلوگرم تخمین زده می‌شود. در مرحله بعدی این حلقه های چوبی را به دستگاه‌های برش دهنده دیگری می‌برند تا هر حلقه را به چندین هزار قطعه چوبی هم اندازه برش بدهد. از هر حلقه حدود ۸۰۰۰ خلال دندان تولید می‌شود و این فرایند تنها در در ۶۰ ثانیه صورت می گیرد.

انواع مختلف خلال دندان

اکثر ما خلال دندان را فقط به قطعاتی کوچک نوک تیز و چوبی می‌شناسیم که در اکثر خانه‌ها هم پیدا می‌شود ولی باید بدانیم که خلال دندان هم مانند سایر محصولات انواع خاص خودش را دارد و همان طور که در بالا اشاره کردیم به غیر از جنس چوب، خلال دندان‌ها را می‌توانید در جنس فلزی یا پلاستیکی و یا بامبو استخوانی هم پیدا کنید. تنها شکل خلال دندان شکل باریک و تیز مرسومی که ما می‌شناسیم نیست بلکه سرگرد و مثلثی و… آن هم موجود می‌باشد.

خلال دندان‌هایی که ما می‌شناسیم بدون طعم و تنها یک چوب ساده هستند ولی خوب است بدانید که خلال دندان‌های طعم دار و همچنین دارای ماده فلوراید که یک ماده مفید برای دندان‌ها می‌باشد نیز در بازارهای مختلف جهانی موجود است. ضخامت خلال دندان‌ها هم بسیار متنوع است و از ضخامت ۳ میلی متری تا هشت میلی متری می‌توان ضخامت‌های خلال دندان را دید.

حتما بخوانید : همه چیز در رابطه با مسواک زغالی

علت محبوبیت خلال دندان ها چیست ؟

همانطور که اشاره کردیم قدمت و تاریخچه استفاده از خلال دندان به گذشته های دور میرسد ، اما امروزه با وجود مسواک و انواع مختلفی از نخ دندان ها هنوز هم این وسیله به عنوان یکی از ابزارهای پرکاربرد برای تمیز کردن دندان ها مورد استفاده بسیاری از افراد قرار میگیرد ، از جمله علل مهم محبوبیت این وسیله در حال حاضر ار میتوان در موارد زیر خلاصه کرد :

۱- آسان بودن استفاده

در دسترس بودن این وسیله به علت راحتی و سهولت استفاده آن است ، یعنی بعد از استفاده یا همراه استفاده از این وسیله به هیچ وسیله دیگری مانند آب نیاز نیست و به آسانی می توان استفاده نمود. همچنین برای استفاده از این وسیله هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و همه میتوانند به راحتی در همه جا می توانید از آن استفاده نمایید.

۲- قیمت مناسب

برای بهداشت دهان و دندان یک سری وسایل وجود دارد که هر کدام آنها از نظر هزینه، شرایط متفاوتی دارند خلال دندان یکی از ارزانترین گزینه های موجود در این زمینه می باشد.

مقایسه خلال دندان با مسواک و نخ دندان

از جمله وسیله های کاربردی و مهم برای بهداشت دهان و دندان که همواره دندانپزشکان استفاده از آنها را توصیه میکنند میتوان به نخ دندان و مسواک اشاره کرد . هرچند استفاده از خلال دندان نیز زمانی به عنوان یک ابزار پاک کننده مرسوم بوده است اما به هیچ عنوان نمیتواند جایگزین مناسبی برای مسواک و یا نخ دندان باشد ، در یک نگاه کلی میتوان این تفاوت ها را در موارد زیر بررسی کرد :

۱- مسواک زدن

هرچند استفاده از انواع خلال دندان نسبت به مسواک برای افراد ساده تر است؛ چراکه مواد غذایی را به راحتی از بین دندان ها خارج می کند. اما لازم است بدانید که مسواک به همراه خمیر دندان باعث می‌شود پلاک های روی دندان ها هم از بین برود و دندان ها را ضد عفونی می‌کند.

۲- نخ دندان

هرچند در ظاهر کارایی خلال و نخ دندان تقریبا شبیه به هم است. اما با توجه به سه ویژیگی، نخ دندان بر خلال دندان برتری دارد. این سه ویژگی عبارتند از:

• بسته بندی بهداشتی: نخ دندان درون بسته بندی مناسبی قرار دارد و کمتر در معرض آلودگی های محیطی قرار می‌گیرد.
• جنس نرم و لطیف تر: نخ دندان های نازک و لطیف آسیبی به لثه وارد نمی کنند.
• طرز استفاده ساده: هیچ یک از انواع خلال دندان ، حتی خلال های پلاستیکی که نسبت به بقیه انعطاف پذیری بیشتری دارد، در تمیز کردن بین دندان ها به خوبی نخ دندان عمل نمی‌کند؛ نخ دندان با توجه به شکل پذیری زیاد و نازک تر بودن به راحتی بین دندان ها می رود و مواد باقی مانده را خارج می کند.

چرا باید از امروز استفاده از خلال دندان را متوقف کنید ؟

این نکته که می توانید خلال دندان را در همه جا پیدا کنید، از رستوران ها گرفته تا کشوی شلوغ آشپزخانه و همین در دسترس بودن آنها است که گاها این تصور را ایجاد میکند که این چوب های کوچک بی خطر هستند. در اینجا  پنج دلیل را به شما ارائه داده شده است  که چرا باید از امروز استفاده از خلال را متوقف کنید.

۱-بافت لثه ممکن است آسیب ببیند.

خلال فقط یک چوب کوچک و به شکل چوب است و اکثر مردم مشکلی ندارند که آن تکه چوب را در لثه های خود گیر کنند. ما در شرایط دیگر با یک تکه چوب به خودمان خنجر نمی زنیم، اما اغلب وقتی از خلال دندان استفاده می شود این اتفاق می افتد.

باید بدانید که همین تکه چوب ساده و گاها بی آزار میتواند آسیب جدی به لثه شما وارد کند . این گیر کردن خلال در لثه و گاها باقی ماندن ذراتی از آن که با چشم دیده نمیشوند میتواند باعث بروز عفونت و مشکلات لثه شود و حتما میدانید که درمان مشکلات مربوط به لثه علاوه بر هزینه بر بودن آنها میتواند تا چه اندازه برای شما دردسرساز و آزار دهنده باشد .

۲- خلال دندان چوبی می تواند خرد شود.

باید این نکته را مد نظر داشته باشید که خلال های چوبی در هنگام استفاده از آنها پتانسیل خرد شدن دارند. از آنجایی که خلال چوبی از ورقه های نازک چوب بریده می شوند، این قابلیت را دارند که هنگام استفاده از آنها خرد شوند، زیرا به شکل مهر و موم نیستند و همین مورد میتواند به تنهایی عامل مهمی باشد که شما نباید از خلال دندان ها استفاده کنید .

حتما بخوانید : نکات طلایی برای مراجعه به دندانپزشکی در دوران شیردهی

۳- خلال دندان می تواند باکتری و عفونت را انتقال دهد.

حتی اگر بتوانید از درد و بریدگی های آشکار جلوگیری کنید، خلال دندان همچنان می تواند باکتری ها و عفونت ها را جذب کند و به دهان انتقال دهد. این را در نظر بگیرید که شما یک هسته سرسخت ذرت بو داده را با خلال دندان خارج می کنید و لثه شما با اینکار پاره می شود.

درد دندان با خارج شدن ذرت بهتر می شود . اما برش کوچک  که در لثه ایجاد شد هنوز وجود دارد. این برش می تواند توسط باکتری هایی که در دهان شما زندگی می کنند عفونی شود و باعث درد قابل توجهی شود و ممکن است نیاز به مداخله پزشکی برای از بین بردن عفونت داشته باشد که نه تنها برای شما میتواند باز هزینه داشته باشد بلکه میتواند برای مدت طولانی باعث اذیت و آزار شما شود .

۴- خلال دندان غذا را به عمق بیشتری فشار می‌دهد.

باید بدانید که خلال دندان در واقع می‌تواند غذا را عمیق‌تر بین دندان‌های شما فرو کند. این نکته را باید مدنظر داشته باشید که اگر غذای بیشتر در داخل دندان گیر کند، می‌تواند باکتری‌های بیشتری را جذب کند تا به تجزیه آن کمک کند که می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان، حفره‌ها و سایر مشکلات دندانی شود که به خدمات دندانپزشکی ما برای اصلاح نیاز دارد.

۵- استفاده خشن از خلال دندان می‎تواند باعث ترک خوردن دندان‌های ضعیف شود.

شاید متوجه این مورد نباشید اما خلال ها میتوانند عاملی برای شکستگی و ایجاد ترک در دندان های شما باشند . اگر حفره‌ای ایجاد شود که دندان‌های شما را ضعیف کرده باشد، استفاده از خلال تقریباً می‌تواند باعث ایجاد ترک شود. نه تنها دردناک است، بلکه می‌تواند یک حفره کوچک را بگیرد و آن را به یک مشکل جدی تبدیل کند.

جمع بندی نهایی

با توجه به مواردی که در بالا توضیح دادیم بهتر است به خاطر داشته باشید که استفاده از خلال دندان بدون خطر نیست. خلال می تواند بشکند، باکتری را وارد لثه شما کند و به کار دندان آسیب برساند. حتی این امکان وجود دارد که خلال در لثه های شما گیر کند. اگر خلال بد ساخته شده باشد یا اگر خیلی سخت از آن استفاده کنید ممکن است بشکند. خلال شکسته  گیر کرده می تواند منجر به التهاب لثه شما شود، به خصوص اگر نتوان در اسرع وقت آن را خارج کرد.

ممکن است بتوانید با نگاه کردن به آینه یا درخواست کمک از یک دوست، خلال شکسته را با دقت بردارید. اما اگر قطعات شکسته به طور خاص گیر کرده باشند، ممکن است لازم باشد به دندانپزشک یا متخصص بهداشت مراجعه کنید تا آنها را به درستی و ایمن جدا کنید.

همچنین خلال ممکن است باعث عفونت شود. انتهای نوک تیز خلال سوراخ کردن لثه ها یا بریدن تصادفی دهان را آسان می کند. این می تواند یک زخم باز ایجاد کند که در برابر باکتری های عامل عفونت آسیب پذیر است.این باکتری ممکن است از هر جایی، از جمله سطح خود خلال دندان، بسته به اینکه به روشی تمیز نگهداری شده باشد، به دهان منتقل شده باشد.

خلال دندان می تواند به ترمیم و پر شدگی های  دندان آسیب برساند. خلال ممکن است روکش  های دندان را نیز به خطر بیندازد. اگر مشکل یا شکافی در ترمیم دندان موجود وجود داشته باشد، می‌تواند با استفاده از خلال به شدت تشدید شود، که می‌تواند منجر به شل شدن، شکستگی یا حتی از بین رفتن این ترمیم‌ها شود.

این به این دلیل است که اگر شکافی در ترمیم وجود داشته باشد که خلال بتواند در آن جا شود، خلال می‌تواند شکاف را افزایش دهد یا باعث افتادن ترمیم شود. مواد ترمیم کننده مانند مواد پرکننده به اندازه دندان طبیعی قوی نیستند، به این معنی که می توان آن را راحت تر شکست.