جراحی اپیکو
جراحی اپیکو یا جراحی پری‌آپیکال (جراحی انتهای ریشهٔ دندان) یا جراحی آپیکواکتومی(که به طور مختصر آپیکو نامیده می شود) ازجمله درمان‌هایی است که در موارد زیادی می‌تواند یک‌دندان را از کشیده شدن نجات دهد. اگرچه امروزه باوجود درمان‌های ایمپلنت برای جایگزینی دندانهای ازدست‌رفته، دندان‌پزشکان کمتری مبادرت به ارائهٔ این درمان‌ها می‌کنند.
چراکه این جراحی ازنظر تکنیک از جراحی ایمپلنت ساده‌تر نیست و پیچیدگی‌های زیادی دارد، از طرف دیگر آموزش‌های خاص و کسب تجارب زیاد برای ارائهٔ این درمان وجود دارد که امروزه در حیطهٔ آموزش دندانپزشکی در دانشکده و خارج از دانشکده جای چندانی ندارند.
جراحی آپیکو چیست؟
جراحی اپیکو زیرمجموعه‌ای از گروهی از جراحی‌های اندودنتیک (درمان ریشه) است که شامل جراحی‌های تصحیحی ریشه هم میشود. نام صحیح تر این جراحی، جراحی رتروگرید است (چون به‌جای تاج دندان از مسیر عکس یعنی خود ریشه، درمان با جراحی روی ریشه صورت می‌گیرد) در این جراحی بعد از کنار زدن لثه و بافتهای پوشاننده استخوان، امکان دسترسی به انتهای ریشهٔ دندان داخل استخوان فک فراهم میشود. بعد از دسترسی مقادیری از استخوان اطراف انتهای ریشه در صورت نیاز برداشته میشود تا امکان مشاهدهٔ ریشهٔ دندان فراهم شود.
سپس اطراف ریشهٔ دندان از بافتهای احتمالی که می‌توانند حتی کیست باشند پاک‌سازی‌شده و ضایعهٔ خارج‌شده برای ارسال به آزمایشگاه پاتولوژی کنار گذاشته میشود. در پایان در بیشتر ابن جراحی‌ها، مقادیری از انتهای ریشهٔ دندان قطع‌شده و کانال‌های ریشه با ماده‌ای پر میشود. در بعضی از این جراحی‌ها ممکن است که نیاز به قرارگیری استخوان مصنوعی یا روش‌های پیشرفته‌تر بازسازی استخوان وجود داشته باشد. در آخر بافت‌ها سرجای خود برگردانده شده و بخیه زده میشود.
چه زمان به جرای اپیکو نیاز است ؟
اپیکتومی یا عمل جراحی پراپیکال در هنگام عفونت از دندان ، در اطراف ریشه دندان درون استخوان محل قرار گرفته و یک کیسه تشکیل می دهد که ممکن است آبسه ، گرانولوم یا کیست باشد. عفونت ممکن است به علت پوسیدگی یا گاهی آسیب به دندان ایجاد شود. عفونت پریاپیک در اطراف آکس دندان به علت تروما معمولاً با دندانهای جلویی مشاهده می شود که بسیار مستعد آسیب هستند.
این امر به دلیل طولانی بودن عفونت ، بدون توجه به این بیماری رخ می دهد زیرا عموماً بدون درد است. در بعضی از این جراحی‌ها ممکن است که نیاز به قرارگیری استخوان مصنوعی یا روش‌های پیشرفته‌تر بازسازی استخوان وجود داشته باشد. در آخر بافت‌ها سرجای خود برگردانده شده و بخیه زده میشود.
 |
حتما بخوانید : روکش PFM چه ویژگی هایی دارد ؟ |
مواردی که جراحی اپیکو دندان توصیه میشود:
- مشکلات اناتومیک: کلسیفیکاسیون، انسداد یا خمیدگی ریشه ای که مانع دبریدمان کامل و پرکردن کانال ریشه میشود. (اما با اینکه ممکن است نتیجه کار زیر سوال باشد، باز هم درمان مجدد ریشه بر جراحی ارجحیت دارد.)
- ملاحظات ترمیمی دندان : تهیه حفره دسترسی از روی روکش دندان ممکن است بسیار دشوار باشد و گیر روکش را به خطر انداخته یا باعث پرفوریشن ریشه شود.
- دندانهای روکش شده‌ای که دارای post & core هستند نیز با خطر شکستن ریشه حین دراوردن پست مواجه‌اند. در این موارد جراحی اپیکال دندان توصیه میشود.
- خطاهای حین کار : ایجاد لج، شکستن وسیله یا پرفوریشن ریشه می‌تواند منجر به شکست درمان شود. تصییح جراحی در این موارد لازم است.
- ضایعات بزرگ بهبود نیافته پس از درمان ریشه
مواردی که جراحی اپیکو توصیه نمی شود:
- زمانی که درمان ریشه مجدد (ری اندو) دندان امکان‌پذیر است
- ملاحظات اناتومیک: وجود عروق و اعصاب یا ساختمان‌های استخوانی مانند ریج مایل خارجی یا احتمال باز شدن سینوس ماگزیلا
- نسبت طول تاج به ریشه کم
- مشکلات سیستمیک بیمار
جراحی آپیکو شامل دسترسی به ناحیه ی ملتهب و احتمالا” عفونی انتهای ریشه از طریق برش جراحی, کورتاژ و برداشت بافتهای ملتهب و گرانولوماتوز و قطع قسمتی از ریشه است. که دارای فضای کانالی دبریدمان نشده یا پر نشده (یا هر دو) و پر کردن کانال از سمت ریشه (پر کردن معکوس) و ایجاد سیل کانالی مناسب است.پس از اتمام مراحل فوق محل برش بخیه میشود.
ایمپلنت مناسب است و یا جراحی اپیکو ؟
سؤالی که ممکن است به ذهن برسد این است که وقتی‌که کار یک‌دندان به جراحی ریشه می‌رسد، آیا کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت آن بهتر نیست؟ در موارد زیادی البته پاسخ این سؤال بله است. چراکه درمجموع موفقیت آماری ایمپلنت از جراحی رتروگرید بیشتر است. ولی مواردی هم وجود دارد که با یک جراحی آپیکو می‌توان دندان یا دندان‌هایی را از کشیده شدن نجات داد یا در شرایطی که امکان ایمپلنت به هر دلیلی وجود ندارد یا نتیجهٔ جراحی ایمپلنت قابل پیش‌بینی نیست، ممکن است که جراحی آپیکو گزینهٔ مطلوبی باشد.
بعد از جراحی‌های رتروگرید (آپیکو) تقریباً بیشتر ملاحظات مانند کشیدن دندان یا جراحی خارج کردن دندان است که شامل پرهیز از غذاهای گرم و غذاهای سفت، مصرف مایعات خنک، تمیز نگه‌داشتن موضع زخم با شست‌وشو و … میشود. در هفتهٔ اول، معاینهٔ محل جراحی توسط دندانپزشک و برداشتن بخیه‌ها در صورت نیاز صورت می‌گیرد. در ماه‌های بعد نیاز به بررسی روند بهبود با استفاده از رادیوگرافی وجود دارد.
 |
حتما بخوانید : ترومای دندانی چه زمانی ایجاد میشود ؟ |
مراقبت‌های بعد از اپیکواکتومی
مهم ترین ریسک ، عدم جواب دادن به جراحی و نیاز به کشیده شدن دندان می باشد. سایر ریسک ها با توجه دندان و ناحیه ای که در آن قرار دارد متفاوت می باشد. برای مثال در دندان های خلفی فک بالا احتمال درگیری و عفونت سینوس ها وجود دارد که در این صورت دندانپزشک ممکن است آنتی بیوتیک مورد نیاز را برای بیمار تجویز کند.
در دندان های خلفی فک پایین به علت نزدیک بودن به یکسری اعصاب فکی ، احتمال آسیب به اعصاب در جراحی وجود دارد. اما در هر حال احتمال بروز این آسیب بسیار بسیار پایین می باشد و دندانپزشک با بررسی عکس های رادیوگرافی در صورت وجود این ریسک شما را مطلع می سازد. .
این نکات را به خاطر داشته باشید
۱- در ۱۰ تا ۱۲ ساعت اول پس از جراحی باید از کمپرس سرد روی ناحیه استفاده کرد..
۲- ناحیه جراحی ممکن است کبود و یا متورم شود. حتی این تورم ممکن است در روز دوم بعد جراحی از روز اول بیشتر باشد. اما نگران نباشید تورم و کبودی محل مورد نظر معمولاٌ بعد از ۱۴ روز به طور کامل از بین می‌رود.
۳- درد بعد از جراحی پری اپیکال با داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن قابل کنترل است.
۴- پزشک ممکن است برای کمک به مبارزه با عفونت موجود یا جلوگیری از عفونت بعد از عمل ، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
۵- برای ترمیم مناسب ، باید از مسواک زدن محل مورد جراحی و یا شست‌و‌شوی با فشار زیاد آن محدوده اجتناب کرد.
۶- از سیگار کشیدن و یا خوردن غذاهای سفت باید خودداری کرد.
۷- برای نگاه کردن محل مورد جراحی نباید از کشیدن لبتان خودداری کنید زیرا سبب فشار آمدن به بخیه‌ها و همچنین مانع ایجاد لخته روی زخم (که برای شروع ترمیم لازم است) در ناحیه میشود.
۸- بخیه ها معمولاً ظرف یک هفته برداشته می‌شوند. در حین انجام بخیه‌ها باید مراقب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در نزدیکی محل جراحی خود باشید.
ثبت ديدگاه